ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Η Περίοδος του Μεσοπολέμου
Το Στρατιωτικό Πραξικόπημα του 1923

Η Μικρασιατική καταστροφή προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας. Η πτώση του βιοτικού επιπέδου στις μεσαίες τάξεις και η γενική δυσαρέσκεια όσον αφορά στην εθνική ανάπτυξη αντικατοπτρίζονται στη νέα τάση αναμόρφωσης και στην ίδρυση δημοκρατικών κομμάτων εκείνη την περίοδο. Κυρίαρχο λόγο στα παραπάνω έπαιξαν προσωπικότητες που προέρχονταν από την παράταξη του Βενιζέλου.

Στις 31 Αυγούστου του 1923 ο Στρατηγός Tellini και οι τέσσερεις συντροφοί του δολοφονήθηκαν στην Κακαβιά της Ηπείρου. Οι Ιταλοί απάντησαν με τον βομβαρδισμό και την κατάληψη της Κέρκυρας. Με την αποχώρηση των Ιταλικών στρατευμάτων κατοχής τον Σεπτέμβριο του 1923, η ένταση μεταξύ των δύο χωρών αποκλιμακώθηκε.

Η προκήρυξη εκλογών για τις 16 Δεκεμβρίου 1923, ακολουθώντας εκλογικό σύστημα που ευνοούσε τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων σε βουλή ελεγχόμενη από τους Φιλελεύθερους και όσους πρόσκειντο στην Αντιστασιακή Επιτροπή, πυροδότησε πραξικόπημα από αξιωματικούς του στρατού τον Οκτώβριο του 1923.

Τα κύρια όργανα του πραξικοπήματος (κυρίως αντι-Βενιζελικοί) ήταν αυτοί που ένιωθαν πως τίθονταν στο περιθώριο από τις απειλητικές, για αυτούς, εκλογικές μεταρρυθμίσεις. Οι ηγέτες του πραξικοπήματος, Γεράσιμος Λεορδανουλος και Γαργαλίδης, απέτυχαν στους στόχους τους και το πραξικόπημα κατεστάλη αμέσως.

Πάντως, το πραξικόπημα απέκτησε κάποια σημασία επειδή ενδυνάμωσε την αντίπαλη πλευρά (ιδίως τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο), η οποία με τη σειρά της πήρε ενεργά μέρος στη διαδικασία επίλυσης του συνταγματικού ζητήματος. Οι Ρεπουμπλικάνοι, μία ομάδα στρατιωτικών αξιοματούχων σε συνεργασία με πολιτικούς, όπως ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, έχοντας εδραιώσει τη θέση τους κατά των Φιλελευθέρων (μεταξύ αυτών και ο Ελευθέριος Βενιζέλος), κατηγόρησαν τον Βασιλιά