ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Η Περίοδος του Μεσοπολέμου
Η Δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία

Στις 16 Δεκεμβρίου 1923 διεξήχθησαν εκ νέου εκλογές, όπου οι Φιλελεύθεροι επικράτησαν κατά κράτος, αλλά χωρίς τη συμμετοχή των Φιλομοναρχικών που επέλεξαν να απέχουν. Τρείς ημέρες αργότερα ο Βασιλιάς Γεώργιος εγκατέλειψε τη χώρα, ενώ ο Παύλος Κουντουριώτης διορίστηκε Αντιβασιλέας. Λίγο αργότερα ο Βενιζέλος, ανταποκρινόμενος στις μαζικές εκκλήσεις των υποστηρικτών του, εδραίωσε την εκλογική του επιτυχία.

Στις 25 Μαρτίου 1924 η Εθνική Σύνοδος ανακήρυξε την Ελλάδα Δημοκρατία, ενώ λίγο αργότερα, στις 13 Απριλίου, το δημοψήφισμα κατέστησε δυνατή την υιοθέτηση συντάγματος με ποσοστό 69,5%. Ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος, παναγής Τσαλδάρης, αρνήθηκε να το δεχθεί, γεγονός που, με εξαίρεση τον Ιωάννη Μεταξά, οδήγησε στη μη αναγνώριση των συνταγματικών αλλαγών του ανριβενιζελικού συνασπισμού.

Την ίδια περίοδο η πολιτική κατάσταση στην υπόλοιπη Ευρώπη ήταν εξίσου ρευστή. Η Αθήνα και ολόκληρη η χώρα ήταν διαιρεμένη εξαιτίας της σύρραξης μεταξύ των υποστηρικτών και των αντιπάλων του Βενιζέλου, ηγέτη του Φιλελεύθερου κόμματος, που επηρέασε τη διαδικασία ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού της χώρας μεταξύ της δεύτερης και της τέταρτης δεκαετίας του 20ου αιώνα. Οι αντίπαλοι του Βενιζέλου ήταν στην πελιοψηφία τους σύμφωνοι με τη μοναρχία, η οποία είχε καταργηθεί μεταξύ 1924 και 1935. Παρόλο που η πλειοψηφία των γηγενών Αθηναίων ήταν κατά του Βενιζέλου, οι περισσότεροι πρόσφυγες τον υποστήριξαν καθώς η κυβέρνηση του είχε εφαρμόσει ευεργετικά μέτρα για αυτούς.

Η Πρώτη Δημοκρατική Κυβέρνηση

Το δημοκρατικό σύνταγμα, ήδη από τις πρώτες ημέρες εφαρμογής του, δε μπορούσε να εδραιωθεί. Αρκετές περιπτώσεις αυθαιρεσίας και πολιτικής αμέλειας συνέβαλλαν στην πτώση της πρώτης δημοκρατικής κυβέρνησης του Αλέξανδρου Παπαναστασίου το 1924. Έπειτα από περίοδο πολιτικών διεκδικήσεων, ο Θεμιστοκλής Σοφούλης έγινε πρωθυπουργός, αλλά η αναταραχή που προήλθε από το Ναυτικό κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του ιδίου έτους σύντομα έβαλε τέλος και σε αυτή την κυβέρνηση.

Η διαχείρηση του κράτους ανατέθηκε στον Ανδρέα Μιχαλακόπουλο (7/10/1924), ο οποίος αντιμετώπισε επιτυχώς νέο στρατιωτικό πραξικόπημα, αλλά δεν κατάφερε να αποφύγει την κλιμάκωση των βίαιων και αιματηρών εργατικών κινητοποιήσεων. Στο πλαίσιο των εργασιών της Βουλής, οι Δημοκρατικοί αποδοκίμασαν την ίδρυση “Φασιστικών” σωματείων από τον γεώργιο Κονδύλη , υπουργό εσωτερικών και ισχυρό άνδρα του καθεστώτος. Η παραίτηση του τελευταίου έδωσε την ευκαιρία για νέο πραξικόπημα, αυτή τη φορά από τον Στρατηγό Θεόδωρο Πάγκαλο.