Αρχαία Αγορά

Νοτιοδυτική πλευρά

Το Νυμφαίο

Μεταξύ των Αγίων Αποστόλων και του Νοτιοανατολικού Ναού τμήμα τηε κρήνης του Νυμφαίου είναι ακόμα ορατό. Ήταν μία μεγάλη, ημικυκλική και πλούσια διακοσμημένη κρήνη που έβλεπε βόρεια προς την Παναθηναϊκή Οδό.

Η κατασκευή ξεκίνησε την περίοδο του Αδριανού και ολοκληρώθηκε γύρω στο 140 μ.Χ., κατά την εποχή του Αντωνιου πιου. Χτίστηκε πάνω στα ερείπια του Νομισματοκοπείου, το οποίο προηγουμένως καταλάμβανε τον χώρο. Αργότερα αντικαταστάθηκε από τον Βυζαντινό ναό των Αγίων Αποστόλων.

Οι τοίχοι της κρήνης είχαν κόγχες διακοσμημένες με αγάλματα της οικογένειας των Αντωνινων και το χαμηλότερο τμήμα της κρήνης αποτελούταν από λεκάνες και πηγές, που τροφοδοτούνταν από το υδραγωγείο του Αδριανού.

Το Νομισματοκοπείο

Τα ερείπια μίας μεγάλης, σχεδόν τετραγωνικής, περιοχής (29 επί 27 μ), που ταυτοποιήθηκε ως το Νομισματοκοπείο της Αθήνας και χρονολογείται περί το 400 π.Χ., βρίσκονται μεταξύ της Νοτιοανατολικής Κρήνης και της Παναθηναϊκής Οδού.

Σήμερα, μόνο το βόρειο μισό του κτηρίου, που χρησιμοποιούταν κυρίως ως υπαίθρια αυλή, είναι ορατό. Το νότιο τμήμα καλύφθηκε περί το 150 μ.Χ. Από το Νυμφαίο και πολύ αργότερα, γύρω στο 1000 μ.Χ., από τον Βυζαντινό Ναό των Αγίων Αποστόλων.

Το κυρίως κτήριο αποτελούταν από μία μεγάλη αίθουσα στο νοτιοδυτικό άκρο, οπου βρίσονταν οι μεταλλουργικοί κάμινοι και οι γούρνες με νερό. Δύο μικρές αίθουσες στο νοτιοανατολικό άκρο χρησιμοποιούνταν ως χλωροι αποθήκευσης και γραφεία για τους επιβλέποντες ή τους διοικητές του Νομισματοκοπείου, οπου δεν κατασκευάζονταν μόνο νομίσματα αλλά και άλλα μεταλλικά αντικείμενα.

Ο νοτιοανατολικός Ναός

κατά τον 1ο αιώνα π.Χ., ένας μικρός πρόστυλιος ναός χτίστηκε πάνω στα ερείπια του Νομισματοκοπείου. Οκτώ κίονες από τον κλασσικό Ναό της Αθηνάς στο Σούνιο χρησιμοποιήθηκαν ξανά στην κατασκευή της πρόσοψης του νοτιοανατολικού ναού.

Εντός του σηκού, βρέθηκε όγκος λίθων, οι οποίοι αποτελούσαν τη βάση ενός αγάλματος, καθώς και θραύσματα ενός άλλου γυναικείου αγάλματος ίδιου τύπου με τις Καρυάτιδες, αλλά διπλάσιου σε μέγεθος. Ο ναός αυτός καλείται απλώς “Νοτιοανατολικός”¨από τους ανασκαφείς επειδή δε μπορεί να επιβεβαιωθεί εαν ήταν αφιερωμένος στην Αθηνά ή όχι.

Το Ελευσίνιον

Τα ερείπια του Ελευσινιου είναι ορατά “εν άστει”, ανατολικά της Παναθηναϊκής Οδού, όπως συμβαίνει με το Ιερό της Δήμητρας και της Κόρης στην Ελευσίνα. Η περιοχή είναι οριοθετημένη μέσω ορθογώνιου περιφρακτικού χώρου στο μέσον του οποίου διατηρούνται τα θεμέλια ενός αρκετά μεγάλου ναού (11 επί 17,7 μ) με ορθογώνιο σηκό.

Η κύρια είσοδος βρισκόταν στα νότια. Μία μικρή αίθουσα (η ιερή των ιερών) στη βόρεια πλευρά χρησιμοποιούταν για τη φύλαξη ιερών αντικειμένων, τα οποία μεταφέρονταν από το Ιερό της ελευσίνος στο Ελευσίνιον της Αθήνας κατά τη διάρκεια των εορτασμών των Μεγάλων Ελευσίνιων Μυστηρίων.

Ο ναός αυτός, που χρονολογείται γύρω στο 490 π.Χ., αντικατέστησε έναν παλαιότερο, που χρονολογούταν στον 6ο αιώνα π.Χ.. Ανατολικά του ναού, στην επιμήκη βάση (15 επί 2 μ) βρίσκονταν οι επονομαζόμενες αττικές στήλες, πέτρινες ή ξύλινες πλάκες, γενικά ψηλότερες παρά πλατύτερες, που είχαν ανεγερθεί για νεκρώσιμους σκοπούς. Μία λίστα ήταν χαραγμένη σε αυτές τις στήλες που αφορούσε στην περιουσία του Αλκιβιάδη και άλλων, η οποία είχε δημοπρατηθεί έπειτα από την ανάμειξή τους στον ακρωτηριασμό των Ερμειων και στη γελοιποίηση των Ελευσινίων Μυστηρίων το 415 π.Χ..

Κατά το δεύτερο μισό του 4ου αιώνα π.Χ. η παλαιά είσοδος στο ιερό αντικαταστάθηκε από ένα μνημειώδες πρόπυλο. Περί τα μέσα του 2ου αιώνα μ.Χ. Το ιερό επεκτάθηκε στα νότια, όπου χτίστηκε μικρό προστώο δωρικού ρυθμού, του οποίου μόνο τα θεμέλια διατηρούνται σήμερα. Το ιερό καταστράφηκε ολοσχερώς κατά τη διάρκεια της εισβολής των Ερουλων το 267 μ.Χ..