Μοναστηράκι

Το Μοναστηράκι είναι μια παλιά συνοικία της Αθήνας φωλιασμένη κάτω από την αρχαία Ακρόπολη και η Πλατεία Μοναστηρακίου είναι το επίκεντρο, απ’όπου οδηγείστε σε στενά σοκάκια όπου μπορείτε να αγοράσετε και να πουλήσετε πολλά αντικείμενα. Σε μία γωνία της πλατείας βρίσκεται κάποιο κατάλοιπο της Τουρκικής κατοχής, το Τζαμί, το οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν έχει μιναρέ, χτισμένο από τον Αθηναίο μουσουλμάνο Τσισδαράκη το 1759.

Στο κέντρο του Μοναστηρακίου βρίσκεται η Πλατεία Αβησσυνίας , όπου φιλοξενείται το δημοπρατήριο από το 1910. Το Μοναστηράκι είναι ένα πραγματικό πανηγύρι για τους επισκέπτες. Χιλιάδες πράγματα είναι προς πώληση εκεί, από στολές των Ναζί και ρολόγια με τον Μίκυ μέχρι ψευδεπίγραφα ρωμαϊκά κράνη και παλαιά νομίσματα, που θα βρείτε στα καταστήματα διασχίζοντας τα στενά δρομάκια της περιοχής. Τα αναμνηστικά αφθονούν και μερικά από αυτά είναι πολύ καλές ευκαιρίες που μπορείτε να βρείτε σε κοσμηματοπωλεία και καταστήματα επίπλων. Κεραμικά, τερα κότα, μαρμάρινες κατασκευές, παλιά και νέα ασημένια, μαρμάρινα ή ορειχάλκινα σετ σκακι, παλιά χάλκινα τηγάνια, μπρούτζινα κιγκλιδώματα για το τζάκι, πολύφωτα, φωνογράφοι και ό,τι μπορείτε να φαναστείτε σχετικά με τα σουβενίρ: από τελείως άχρηστα πράγματα εως αντίκες. Το παζάρεμα είναι επιτρεπτό, όπως άλλωστε σε όλη την Ελλάδα και μπορεί να είναι ακόμα και διασκεδαστικό.

Το Μοναστηράκι δείχνει στους επισκέπτες πολλά ελληνικά στοιχεία μέσα από τις εμπορικές συνήθειες και δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα εκεί, αλλά και μέσα από τους ίδιους τους ανθρώπους του και την ποικιλία που προσφέρει. Δεν έχει αλλάξει και πάρα πολύ ανά τους αιώνες. Μια επίσκεψή σας σε αυτό, λοιπόν, θα σας αποκαλύψει ένα μίγμα παλιού και νέου, που συναρπάζει και σας κρατά σε εγρήγορση, στο μυαλό και στο πορτοφόλι!

  Πλατεία Μοναστηρακίου
  Μοναστηράκι
  Φωτογραφίες του Μοναστηρακίου

Η Βιβλιοθήκη του Αδριανού

Κοντά στον σταθμό του Μετρό στο Μοναστηράκι και λίγο δυτικότερα της Ρωμαϊκής Αγοράς θα βρείτε τη βιβλιοθήκη του Αδριανού, χτισμένη το 132 μ.Χ. από τον ομώνυμο Ρωμαίο αυτοκράτορα.

Το ορθογώνιο κτίριο της βιλιοθήκης περιλαμβάνει το Κορινθιακό πρόπυλον στη δυτική πλευρά του, μια ανοικτή αυλή περιστοιχισμένη από δύο σειρές περιστυλίων, τρείς αψίδες και ημιμερείς αψίδες σε κάθε μια από τις δύο μακρύτερες πλευρές του κτιρίου, μια βιβλιοθήκη και αίθουσες μελέτης και διαλέξεων. Καταστράφηκε απο τους Ερούλους το 267 μ.Χ. και αργότερα αποτέλεσε μέρος του Υστερορωμαϊκού αμυντικού τείχους.

Επισκευάστηκε από τον Ρωμαίο έπαρχο Ηράκλειο το 412 και κατά τον 5ο αιώνα το τετράλοβο κτίριο πρωτοχριστιανικής εκκλησίας χτίστηκε στο μέσον της αυλής. Μετά την καταστροφή της εκκλησίας αυτής, χτίστηκε τον 7ο αιώνα στην ίδια θέση μια βασιλική τριών διαδρόμων πάνω στα ερείπια της παλαιάς. Αυτή η εκκλησία έδωσε εκ νέου τη θέση της τον 11ο αιώνα σε μια τρίτη με έναν διάδρομο, την εκκλησία της Μεγάλης Παναγίας. Κατά τη διάρκεια της Τουρκικής κατοχής η εκκλησία έγινε η βάση του Βοεβόδα (Κυβερνήτη) και το 1835 οι στρατώνες του βασιλιά Όθωνα πήραν τη θέση του Βοεβοδαλικίου.

Ώρες λειτουργίας και τιμή εισιτηρίου
οδός Άρεος, Μοναστηράκι
Μοναστηράκι

Η Βιβλιοθήκη του Αδριανού - Όπως ήταν

Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν υπό την επίβλεψη του W. Doerpfeld και του Στ. Κουμανούδη στο κεντρικό και ανατολικό μέρος της βιβλιοθήκης, μετά τη μεγάλη φωτιά του 1885 που κατέστρεψε την Αγορά και την εκκλησία της Μεγάλης Παναγίας.

Ανάμεσα στο 1942 και στο 1950 πραγματοποιήθηκε δεύτερη αρχαιολογική σκαπάνη υπό την επίβλεψη των Ιταλών και έπειτα υπό την επίβλεψη του Α. Ορλάνδου και του Ι. Μελιάδη. Μεταξύ 1970 και 1980 ο Γ. Τραυλός οργάνωσε νέες ανασκαφές στο βορειοανατολικό αμφιθέατρο της βιβλιοθήκης και στο τετράλοβο κτίριο. Από το 1987 η 1η Εφορία Αρχαιοτήτων διεξάγει συστηματικές ανασκαφές στον δυτικό τομέα του μνημείου. Κατά τη δεκαετία του ’60 έγιναν ενέργειες αναστήλωσης στη δυτική πρόσοψη και στην κιονοστοιχία της βασιλικής της Μεγάλης Παναγίας και το 1975-76 το Πρόπυλον ενισχύθηκε δομικά.

Η 1η Εφορία Αρχαιοτήτων επεξεργάζεται σχέδιο ανακατασκευής του Πρόπυλου και του νοτιου πτερυγίου της προσοψης του κτιρίου.

Η Ρωμαϊκή Αγορά

Ανατολικά της Αρχαίας Αγοράς μία νέα αγορά χτίστηκε από τους Αθηναίους τον 1ο αιώνα μ.Χ.. Είναι η Ρωμαϊκή Αγορά ή η Αγορά του Καίσαρα Αυγούστου, όπως αλλιώς λέγεται. Καθώς διασχίζετε τον δρόμο που περνά από τη Βιβλιοθήκη του Αδριανού, έχετε μια καλύτερη θέα της αγοράς από τις οδούς Αιόλου και ακόμα καλύτερη από την οδό Πολυγνώτου, ψηλότερα.

Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή η Αρχαία και η Ρωμαϊκή Αγορά συνδέονταν μέσω ενός δρόμου, που ξεκινούσε από τη Στοά του Άτταλου.

Η Ρωμαϊκή Αγορά έχει διαστάσεις 111 επί 98 μέτρα αποτελούμενη από μία ευρύχωρη ορθογώνια αυλή περιστοιχισμένη από στοές, καταστήματα και αποθήκες και ήταν περιτριγυρισμένη από κολώνες Ιωνικού ρυθμού. Κατά τη βασιλεία του Αδριανού η αυλή καλύφθηκε με πλάκες. Μετά την εισβολή των Ερούλων το 267 μ.Χ. η πόλη της Αθήνας περιορίστηκε εντός των Ρωμαϊκών τειχών και το δοιηκητικό και εμπορικό κέντρο της πόλης μεταφέρθηκε από την Αρχαία Αγορά στη Ρωμαϊκή Αγορά και στη Βιβλιοθήκη του Αδριανού. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο και την Τουρκική κατοχή η περιοχή οικοδομήθηκε με σπίτια, εργαστήρια και εκκλησίες.

Η Πύλη της Αθηνάς Αρχηγήτιδος βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Ρωμαϊκής Αγοράς και χτίστηκε μεταξύ 19 και 11 π.Χ..

Η είσοδος του μνημείου έχει μία σειρά από τέσσερις κολώνες Δωρικού ρυθμού και ένα βάθρο αγάλματος φτιαγμένο από Πεντελικό μάρμαρο. Κατασκευάστηκε το 11 π.Χ. χάρη στις δωρεές του Ιουλίου Καίσαρα και του Αυγούστου και οι Αθηναίοι την αφιέρωσαν στην προστάτιδα θεά της πόλης τους, την Αθηνά Αρχηγήτι. Η ανατολική είσοδος της Ρωμαϊκής Αγοράς είχε μία σειρά από τέσσερις κολώνες Ιωνικού ρυθμού φτιαγμένες από γκρίζο μάρμαρο από τον Υμηττό. Το Φετάι Τζαμι, τουρκικό κατάλοιπο, κείτεται στη βόρεια πλευρά. Χτίστηκε το 1456 μ.Χ. πάνω στα ερείπια μιας πρωτοχριστιανικής βασιλικής.

Τα δημόσια Ρωμαϊκά αποχωρητήρια (Βεσπασιανες) φιλοξενούνταν σε ένα ορθογώνιο κτίριο κοντά στον Πύργο των Ανέμων και αποτελούνταν από έναν προθάλαμο και μία τετράγωνη αίθουσα με συνολικά 70 παγκάκια φέροντα τρύπες και σωλήνα αποχέτευσης κάτω από αυτά. Χρονολογούνται περί τον 1ο αιώνα μ.Χ..

Το Αγορανομείον ήταν ένα ορθογώνιο κτίριο στην ανατολική πλευρά της Ρωμαϊκής Αγοράς και χρονολογείται στον 1ο αιώνα μ.Χ.. Διατηρείται ακόμα η πρόσοψή του, η οποία είχε τρείς εισόδους με τρία αψιδωτά υπέρθυρα και μία πλατεία σκάλα. Η επιγραφή πάνω στα επιστύλια αναφέρει ότι το κτίριο ήταν αφιερωμένο στον Δίβιο Αύγουστο και στην Αθηνά Αρχηγήτη. Μπορεί να θεωρηθεί ταυτόσημο του Σεβάστειου, το οποίο είναι κτίριο λατρείας προς τον αυτοκράτορα.

  Ώρες λειτουργίας και τιμή εισιτηρίου
  οδός Άρεως, Μοναστηράκι
  Μοναστηράκι
  Φωτογραφίες της Ρωμαϊκής Αγοράς

Ο Πύργος των ανέμων

Κατά το πρώτο μισό του 1ου αιώνα μ.Χ. κατασκευάστηκε ένα ρολόι νερού κοντά στην ανατολική πλευρά της Ρωμαϊκής Αγοράς από τον αστρονόμο Ανδρόνικο, που καταγόταν από τον Κύρρο στη Μακεδονία. Ο Πύργος είναι τώρα γνωστός ώς Πύργος των Ανέμων.

Το όνομα του πύργου μας παραπέμπει στα ονόματα των εκπροσώπων των οκτώ ανέμων: Βοριάς (Β), Καικιας (ΒΑ), Απελιώτης (Ε), Έβρος (ΝΑ), Νότος (Ν), Λιπς (ΝΔ), Ζέφυρος (Δ) και Σκίρων (ΒΔ), χαραγμένα στις οκτώ πλευρές του πύργου.

Ο οκταγωνικός πύργος με πλατός κάθε πλευράς 3,20 μέτρα, κείτεται σε βάση που περιτρυγιρίζεται από τρείς σειρές σκαλοπατιών και για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε Πεντελικό μάρμαρο. Έχει κωνική σκεπή, κυλινδρικό προσάρτημα στη νότια πλευρά του και δύο Κορινθιακές σκεπαστές εισόδους μία στη ΒΑ πλευρά και μία στη ΒΔ πλευρά. Υπήρχαν επίσης και ηλιακά ρολόγια στους εξωτερικούς τοίχους και ένα περίτεχνο ρολόι στο εσωτερικό του πύργου.

Κατά την Πρωτοχριστιανική περίοδο, ο Πύργος των Ανέμων μετατράπηκε σε βαπτιστήριο παρακείμενης εκκλησίας, ενώ η περιοχή έξω από τη ΒΑ είσοδο είχε μετατραπεί σε χριστιανικό νεκροταφείο. Τον 15ο αιώνα μ.Χ., ο Κυριάκος από την Ανκόνα αναφέρει το μνημείο ως τον Ναό του Αιόλου, ενώ άλλος ανώνυμος ταξιδιώτης αναφέρεται σε αυτό ως εκκλησία. Τον 18ο αιώνα χρησιμοποιούταν σαν τεκές των Δερβήσιδων.

Έπειτα το μνημείο θάφθηκε μέχρι τη μέση από χώματα που συγκεντρώθηκαν στο πέρας των αιώνων. Ήρθε και πάλι στην επιφάνεια χάρη στις ανασκαφές που διεξήχθησαν μεταξύ 1837 και 1845 από της Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία. Εργασίες αναστήλωσης έγιναν μεταξύ 1916-1919 υπό την επίβλεψη του Αν. Ορλάνδου καθώς και το 1976 με τη φροντιδα της Πρώτης Εφορίας Αρχαιοτήτων.

Ώρες λειτουργίας και τιμή εισιτηρίου
οδός Αιόλου, Μοναστηράκι
Μοναστηράκι