Griekse komboloi (zorgparels)

Er wordt gezegd dat monniken op de Athosberg in het noorden van Griekenland, met komboloi (of zorgparels) begonnen door parelstrengen te maken door het leggen van knopen op dezelfde afstand van elkaar. Deze geknoopte gebedenstrengen worden komboskini genoemd en het zijn voorbeelden van mooie handenarbeid. Komboloi en komboskini bleven sindsdien in gebruik en vandaag zijn ze niet alleen zeer origineel maar ook populair.

Andere monniken dan deze van de Athosberg, maakten hun komboloi met gemakkelijk te vinden, goedkope, materialen als hout, schelpen, hazelnoten en olijfpitten. Er zijn nog steeds liefhebbers van komboloi die beweren dat de echte komboloi enkel en alleen van organisch materiaal als amber, koraal, been, hoorn, parelmoer, zaden, jet (zwarte amber) enz. mogen gemaakt worden.

Het Griekse woord voor zorgparels, “komboloi”, komt van het woord “kombos” (knoop) en het werkwoord “leo” (zeggen) wat samen zoveel betekent als “bij elke knoop, zeg ik een gebed”. Het woord wordt uitgesproken als “komboo-loj”.

Hedendaagse Griekse komboloi hebben gewoonlijk 19-23 parels hoewel er ook veel grotere en kleinere versies bestaan, afhankelijk van de grootte van de parels. Halve komboloi (of open stijl) worden “begleri” (beg-lee-ri) genoemd en je ziet ze vaak. Een juist aantal parels is hier niet van toepassing omdat ze niet gebruikt worden om iets te tellen.

In Griekenland, waar de moderne komboloi niet ontworpen wordt voor het gebed maar voor plezier en ontspanning, is er een belangrijk verschil in het ontwerp: het koord geeft voldoende ruimte aan de parels om zich te kunnen verplaatsen. Deze vrijheid resulteert in plezier door het geluid dat de parels maken, hun aanvoelen en het uitvoeren van eindeloze variaties in de zwierende bewegingen die men met de komboloi kan maken.

Christelijke bidparels (rozenkransen)

Kristenen, vooral de leden van de Orthodoxe kerk, gebruiken strengen met 33 parels om het Jezus gebed te bidden. Er zijn ook een aantal Romeins Katholieke/Anglicaanse rozenkransen die 33 parels hebben inclusief de Heilige Communie en deze van de Kleine Bloem. Christelijke rozenkransen of krans van rozen, werden waarschijnlijk voor het eerst gebruikt in de 11-12de eeuw tijdens de kruistochten omdat de ridders niet de tijd hadden een tempel te bezoeken. Deze rozenkransen hadden 54 parels ofwel de helft van 108 wat standaard is voor de Boeddhistische malas (zie verder) die gebruikt wordt om het dagelijks opzeggen van het “Gebed van de Heer” bij te houden.

Moslim zorgparels (tespih of tasbih)

Moslim rozenkransen, tespih genoemd, werden voor het eerst gemaakt door handwerkers in Istanbul (Konstantinopel) die ze verkochten doorheen heel de Islamische wereld. Ze waren gemaakt van goud, zilver, amber, parels, koraal of ander organisch materiaal als olifantenivoor, walrusivoor, walvistanden, schildpaddenschelp, hoorn, kameelbeenderen en ontelbare houtsoorten inclusief, slangenhout, ebbenhout, bloedhout, olijf, rozenhout, tamarind, tulpenhout, satijnhout, suikerhout en Birmaans sandelhout. Zelfs zaden en noten als kokosnoten, olijfnoten en dadelnoten werden gebruikt. Deze materialen worden ingevoerd uit verschillende delen van de wereld inclusief India, Egypte, Madagaskar en Zuid-Amerika.

Tespih die gemaakt worden van geurend hout, worden in gesloten dozen bewaard om hun geur te bewaren. Gedurende de Ottomaanse periode werden gedurende de zomer parels van rotskristal gebruikt omwille van hun koud aanvoelen alsook voor het licht dat in vele kleuren gebroken werd in de kristalfacetten.

Dit is de oorspronkelijke Turkse terminologie voor bidparels: aan het begin van het bovenste deel van de parels wordt het lange stuk dat het begin van de lus is, “imame” (i-ma-meh) genoemd, het resterende deel, inclusief de kwast, heet “tepelik”. Na elk 1/3 van de keten zit een parel in een andere vorm. Deze geeft 33 parels aan. Ze worden “durak” (stoppers) genoemd en ze worden niet meegeteld in het geheel van het aantal parels. Imame, tepelik en duraks zijn de drie hoofdzakelijke karakteristieken van Turkse bidparels.

Bidparels worden gebruikt bij het beoefenen van de zikr, een vorm van Moslim meditatie. Gedurende de zikr, worden 99 heilige namen van Allah alsook van enkele “ayet’s” en sommige surahs van de Koran herhaald. De parels worden gebruikt om het aantal herhalingen bij te houden. Aangezien het toegelaten aantal heilige namen van Allah beperkt is tot 99, zijn Moslim bidparels gewoonlijk niet langer dan 99 parels hoewel sommige godsdienstige sekten soms tespih gebruikten met 500 tot 1000 grote parels.

Boeddhistische zorgparels (malas)

Het nut van een mala is het opzeggen van een mantra van gebeden; Malaparels zijn gelijk aan deze van een rozenkrans of zorgparels en ze kunnen in een broekzak gestoken worden of op het lichaam gedragen worden om gebruikt te worden telkens je tot jezelf wil komen en je wil focussen op spiritualiteit. Ze dienen ook als draagbare “heilige ruimte”. Na ze enkele maanden gebruikt te hebben, begin je al te ontspannen zodra je ze opneemt. Dit is vooral interessant bij stressvolle beroepen en dito persoonlijk leven. De meeste malas hebben 108 parels en een grotere parel, guru genoemd, aan het begin. Het heilige getal 108 stelt het aantal namen voor of aspecten toegeschreven aan Hindoe goden waaruit het Boeddhisme voortvloeide.

In het oude India, rond 500 VC, moest een toegewijde student de Mantram (gebed) 108 keer bidden. Hij kon echter niet tellen. De oplossing voor dit probleem lag in het verbinden van 108 doorprikte kernen met een koord en het samenbinden van de uiteinden ervan. Dit is hoe de eerste zorgparels geboren werden, aldus de legende.