Het Griekse leven in het kort

Tijd: In Griekenland staat GMT vaak voor Griekse Misschien Tijd. Niets is dringend genoeg om onmiddellijk aandacht aan te besteden dus verwacht van iemand met wie je afgesproken hebt, dat hij/zij te laat zal zijn. De siësta gaat van 14 tot 17 uur en in veel dorpen is de zondagse volta – of promenade in de Franse zin van het woord – nog steeds het hoogtepunt van de week als dorpelingen de tijd verdoen met een wandeling en de jongens de meisjes achterna kijken. Vaak zie je een onafgewerkt huis waar de draagbalken boven de verdieping nog uit de muur steken. Dit geeft de verhouding weer die de Grieken met de toekomst hebben. Een huis wordt dikwijls net genoeg klaargemaakt om te voldoen aan de huidige behoeften van de familie en als ze meer nodig hebben, wordt de rest bijgebouwd.

Bioscopen: gedurende de zomer zijn de meeste bioscopen in Griekenland in open lucht. Ze hebben een bar die whisky, cognac, ouzo en snacks verkoopt. Gedurende de pauze kan je je drankje gaan bijvullen en beslissen of je de rest van de film wil zien. Je hoeft niet te wachten op de pauze of op het einde van de film voor een sigaret. Roken gedurende de film is in Griekse bioscopen toegelaten. In tegenstelling tot sommige andere Europese landen, dubt Griekenland geen buitenlandse maar gebruikt men ondertitels.

Koffie: Gekend als Turkse koffie tot 1974 toen Turkije Noord Cyprus binnenviel. De koffie die je in Griekenland drinkt is niet voor de zwakkeren onder ons. De jonge Grieken verkiezen frappé, opgeklopte oploskoffie met melk. In de dorpen is het kafeneion, het lokale café waar de mannen tavli of backgammon spelen, het roddelpunt bij uitstek. Tot begin van de jaren ‘80 waren er altijd ten minste twee dergelijke cafés in elk dorp, hoe klein het ook was. Elk café was geschilderd in kleuren die de politieke gezindheid van de eigenaar weergaven. Op die manier werden politieke ruzies vermeden. In de grotere dorpen en steden leveren de lokale koffiebars nog steeds koffie te voet af aan lokale handelszaken.

Eetgewoonten: Samen eten met grootmoeder en de kleine kinderen aan dezelfde tafel, is altijd onderhoudender ook al neemt het meer tijd in beslag. Als het op eten aankomt, zijn de Grieken niet gehaast. Het avondmaal wordt niet voor 21 uur genomen. Zelfs op zondagavond zijn de taverna’s nog laat druk bezocht. Alleen eten is ongehoord dus zal een solo-eter het moeilijk hebben om bediend te worden. Eten in een restaurant wordt in cash betaald, geen kredietkaarten of cheques en Grieken hebben altijd genoeg geld bij zich, om voor anderen te betalen.

Eilandhoppen: Griekenland heeft 227 bewoonde eilanden, opgedeeld in zeven eilandengroepen: de Ionische eilanden, de Dodecanese, Creta, de Cycladen, de Saronische, de noord-oost Egeïsche eilanden en de Sporaden. Een indrukwekkend efficiënt ferrysysteem is actief tussen de eilandengroepen en de Grieken zullen gemakkelijk een weekendje eilandhoppen. In feite zijn de eilanden de reden waarom Grieken aarzelen in het buitenland op vakantie te gaan en wie kan het hen kwalijk nemen? Augustus wordt best vermeden door mensen die niet van massa’s houden.

Pogingen tot verkeersoplossingen: in plaats van een hogere verkeerstaks, stelde Athene een paar jaar geleden een systeem in waarbij automobilisten hun wagen slechts om de andere dag mogen gebruiken, dit volgens het laatste nummer op hun nummerplaat, even of oneven. Het systeem beoogde een oplossing voor zowel de verkeersoverlast, als voor de vervuiling. Spijtig genoeg vonden de Atheners een achterpoortje door een tweede wagen aan te kopen (vaak een tweedehandse die meestal nog meer vervuilde) met een nummerplaat die op de andere dagen mocht rijden. Toch een goede poging. De metro in Athene kan beschouwd worden als het achtste wereldwonder en niet alleen omdat het een wonder is dat hij ooit werd afgewerkt. Het nieuwe metronetwerk werd uiteindelijk in januari 2000 in bedrijf genomen en in verscheidene metrostations is er een permanente tentoonstelling van antiquiteiten die ter plaatse gevonden werden. Syntagma metrostation heeft de grootste tentoonstelling.

Het geluk als vrouw geboren te zijn: De meeste Griekse ouders bouwen een huis voor elke dochter maar niet voor hun zonen omdat die verondersteld worden met een meisje te huwen dat een huis van haar ouders zal krijgen. Het is vaak de dochter die het huis van haar ouders of grootouders erft. Bidden Griekse ouders in verwachting voor de komst van een zoon?

Naamdagen: weinige Grieken vieren hun verjaardag maar zowat iedereen viert zijn naamdag. Dit gebruik stamt van de Griekse Orthodoxe godsdienst waarbij alle kinderen gedoopt worden met een naam die door de kerk aanvaard is. Dit betekent dat de meeste namen in Griekenland deze van heiligen zijn of van een heilige kwaliteit. De lijst van heiligennamen is duidelijk beperkt en als deze toegevoegd wordt aan de traditie de kinderen te noemen naar hun grootouders, dan vind je snel een vrij bepaalde set namen.

Elke naam heeft dus een naamdag gebaseerd op de geboortedag van die heilige in het hiernamaals, meestal als gevolg van een martelarendood. Op je naamdag zal iedereen die je ooit gekend hebt (en deze die je nauwelijks kent of jij je herinnert) je bellen, bij je langskomen of op een andere manier met je contact opnemen om je geluk te wensen. Als je in een uitzonderlijke feeststemming bent, dan zal je je vrienden mee uitnemen voor een drankje of een etentje, maar je moet wel zelf betalen.

Elke Orthodoxe kerk is eveneens genoemd naar een heilige. Daarom zijn er gemeenschapsvieringen op de aangewezen naamdagen. Deze vieringen, panigiria, omvatten eten, vuurwerk en kermis.

Schotelgooien: De Grieken houden ervan met zaken te gooien. Ze gooien anjers naar zangers en breken glazen en schotels als mooie meisjes de zeibeikiko of de hasapiko op de dansvloer dansen. In de jaren ’30 werd er met messen gegooid naar de voeten van dansers als teken van respect en volwassenheid. Omwille van de veelvuldige verwondingen, is die traditie langzaam overgegaan in de hedendaagse schotelgooitraditie. Gelukkig wordt recyclage in Griekenland ernstig genomen. Je kunt speciale goedkope borden kopen zodat je niet om de zoveel tijd een nieuw servies moet aanschaffen.

Bijgeloof: Een sterk godsdienstig geloof en bijgeloof maken het leven vaak interessanter. Wanneer Grieken in een nieuwe woning intrekken, komt de priester langs om de duivel uit te drijven en de woning te zegenen. In Griekenland is dinsdag de 13de een ongeluksdag, niet vrijdag, omdat op die dag Constantinopel viel voor de ‘Ottoman’ Turken.

Periptera: Dit zijn ongelooflijk bruikbare kiosks die zowat alles verkopen van tabak tot frisdranken, kranten, sleutelhangers, ijsroom, zorgparels en honderden andere zaken. Het is altijd de moeite om te vragen of ze een bepaald iets hebben, wat meestal het geval zal zijn. Er zijn ongeveer 46.000 van deze kiosks in Griekenland.

Levensplezier: Een klein ongemak schijnt miniem in een stad waar het enthousiasme voor de aangename kanten van het leven zo besmettelijk is dat bezoekers het gemakkelijk overnemen. De Grieken zijn grotendeels ‘jong’ (ook diegenen die niet meer zo jong zijn), modebewust, gericht op de buitenwereld en verbazingwekkend vriendelijk en meegaand. Velen spreken Engels. Zelfs op weekdagen zijn de straten, cafés en restaurants overvol lang na de tijd dat werkende mensen naar bed zijn gegaan…