EngelsGrieksVlaamsNederlands
  De meest volledige informatiegids over Athene, Griekenland

Greek glossary

 

 

Verklarende Griekse woordenlijst

 



A
¦ B ¦ C ¦ D ¦ E ¦ F ¦ G ¦ H ¦ I ¦ J ¦ K ¦ L ¦ M ¦ N ¦ O ¦ P ¦ R ¦ S ¦ T ¦ U ¦ V ¦ ¦ Z


Achaeananen: ook gekend als de Myseniërs. Deze beschaving stichtte stadsstaten in Peloponnesië die gekend stonden om hun paleizen op versterkte bergtoppen. Ze schreven in het (ontcijferde) Lineaire B schrift en veel prachtige voorbeelden van hun gouden juwelen zijn tentoon gesteld in het Nationaal Archeologisch Museum in Athene. Het hoogtepunt van hun beschaving was in 1300 VC maar met de komst van de Dorianen in 1100 VC, zette het verval zich in.

Abacus Afbeelding : een vlak stuk steen bovenop de kapiteel van een kolom. Zijn voornaamste functie is een groter draagvlak te geven aan de architraag of boog die hij moet ondersteunen.

Acropolis: het hoger gelegen deel van een stad. Met het oog op hun verdediging kozen de vroege kolonisten een hoger gelegen grond, vaak een heuvel met steile hellingen. Deze eerste bolwerken werden in veel plaatsen in de wereld de kern van grote steden die zich ontwikkelden op lager gelegen vlaktes. Het meest gekende voorbeeld is de Acropolis van Athene die, omwille van de geschiedkundige associatie en de beroemde gebouwen die erop werden opgericht, gekend is als “De Acropolis”. Ze werden gebouwd ter ere van Athena, een Griekse godin die door de stad aanbeden werd.

Adyton Afbeelding : Dit was een plaats met beperkte toegang in de cella van een Griekse of Romeinse tempel. Het woord betekent "ontoegankelijk" of "niet betreden". De adyton was dikwijls een kleine plaats in het deel van de cella dat het verst verwijderd was van de ingang. Meestal stond de afbeelding van de God in deze plaats.

Agora: marktplaats. Het was het centrum van het zakelijke leven van een stad in de oudheid. De oude agora in Athene is een goed voorbeeld.

Akroterion (Acroterion) Afbeelding : versiering bovenop een dakrand of acroter op de apex van een fronton van een gebouw in de Klassieke stijl. Het kon ook op de hoeken van het fronton geplaatst worden waarbij deze acroteria dan acroteria angularia genoemd werden. Een akroterion kan verschillende vormen hebben zoals een beeld, tripode, schijf, urn, palmette of een ander beeldhouwwerk. Akroteria zijn zowel in de gotische als in de klassieke architectuur terug te vinden.

Amfoor Afbeelding : een type van keramische vaas met twee handvaten, gebruikt voor het transport en de opslag van bederfelijke waren en, minder gangbaar, als container voor de as van doden of als toegekende prijs. De meeste werden gemaakt met een puntige voet zodat ze in zand of zachte grond gestoken konden worden terwijl deze die een brede ringvoet hadden, huiselijk of votief gebruikt werden. Deze laatste waren vaak geglazuurd en versierd met tekeningen terwijl gebruiksamforen deze versieringen niet hadden en zich enkel onderling onderscheidden door de stempel of handtekening van hun eigenaar.

Amforen werden uitgevonden door de oude Grieken en overgenomen door de Romeinen als meest gebruikte middel voor het transport en de opslag van wijn, olie, olijven, graan, vis en andere goederen. In de Griekse oudheid werden ze op industriële basis gemaakt en ze werden in het Middellandse Zee gebied gebruikt tot rond de 16de eeuw. Ze zijn zeer nuttig voor zeearcheologen omdat de amforen in een scheepswrak dikwijls de ouderdom en de nationaliteit van het wrak kunnen aangeven. Soms zijn ze zo goed bewaard dat de inhoud van de amfoor nog steeds aanwezig is wat van onschatbare waarde is voor informatie over de eetgewoonten en handelssystemen van de oude volkeren in het gebied rond de Middellandse Zee.

Antefix Afbeelding : de dakbedekking langs alle zijden van een gebouw. De afdekkingtegels vormden de tweede laag die de verbindingen van de eerste laag tegels op een dak bedekten en die eindigden in een versierende reliëfvoorstelling die akroterion genoemd werd.

Anticum Afbeelding : ook pronaos genoemd. De binnenkant van een portico van een oude Griekse of Romeinse tempel tussen de colonnade (rij kolommen) en de ingang tot de cella.

Apex : het hoogste punt.

Apse Afbeelding : afgeronde ruimte aan het einde van een gebouw, meestal een basiliek of een kerk, soms een private woning of een Romeins badthuis

Apobaat: een volledig gewapende soldaat die, in een wedstrijd, op zijn renkar reedt, eraf sprong en er langs liep en dan weer terug op de kar sprong.

Archaische periode: ook gekend als de Middeleeuwen (800-400 VC) die gekenmerkt werd door de machtstoename van de stadsstaten. Als gevolg van het verval van de Funiciërs strekten de Griekse koloniën zich uit tot Afrika, Sicilië, Italië, Zuid-Frankrijk en Zuid-Spanje. De tijd wordt gekenmerkt door een Grieks alfabet afgeleid van het Funisisch alfabet, de verzen van Homerus, de Olympische Spelen en de nederlaag van de Perzen.

Architraaaf Afbeelding : de balk die op de kapittelen van de kolommen rust. Dit is het laagste deel van de entablatuur die bestaat uit architraaf, fries en kroonlijst (cornice).

Attic Afbeelding : een lage muur die het dak verbergt bovenaan de entablatuur.

  


Bas-relief Afbeelding : een beeldhouwwijze die inhoudt dat het materiaal van het oppervlak van een vlak stuk steen of metaal weggebeiteld of –geëtst wordt. Het beeld dat hierdoor ontstaat, ligt hoger dan de achtergrond.

Beuk Afbeelding : open ruimte in een kerk parallel aan de middenbeuk en ervan gescheiden door colonnes

Boule: een raad van burgers die aangesteld waren om de stad te beheren. Oorspronkelijk was het een raad van edelen die de koning adviseerden, Boules ontwikkelden zich uit de grondwet van de stad. In oligarchieën (regering van slechts enkelen) konden plaatsen in de boule erfelijk overdraagbaar zijn terwijl in democratieën de leden, die een jaar hun werk deden, door het volk gekozen werden.

Bouzouki Afbeelding : een snaarinstrument gelijkaardig aan een gitaar of luit waarmee Rebetika muziek gespeeld wordt.

Bouzoukia: een nachtclub waar bouzouki muziek gespeeld wordt. Ze zijn algemeen zeer populair en daarom elke avond ook nokvol Grieken.

Bronzen tijdperk: van 3000 tot 1000 VC waren er drie grote beschavingen: de Cycladische, Minoaanse en Myceense, die geïnspireerd werden door de komst van de bronsbewerking in Griekenland.

Byzantijnse tijdperk: de Romeinse keizer Constantijn I verhuisde de hoofdstad van het Romeinse Rijk naar het hedendaagse Istanbul in 324 AD en het werd het Byzantijnse tijdperk op het einde van de 4de eeuw toen Rome in verval geraakte. Gedurende dit tijdperk waren er invasies van de Goten, Visigoten, Vandalen, Ostrogoten, Bulgaren, Hunnen en Slaven maar het christendom, vermengd met Hellenisme, was intussen sterk gegroeid.

In 394 AD werd het christendom het officiële geloof in Griekenland en werden Griekse en Romeinse goden als heidens beschouwd en afgeschaft. In 529 AD werd zelfs de klassieke filosofie verboden en vervangen door de christelijke theologie. Het Byzantijnse tijdperk duurde tot de ondergang van Constantinopel omwille van de kruisvaarten in 1205 AD en omwille van de Osmanen in 145

  


Caique
Afbeelding : een kleine houten vissersboot die dikwijls gebruikt werd om mensen naar de stranden van de Griekse eilanden te brengen.

Cafeteria: café of koffiehuis. Er wordt zelden eten opgediend maar de Grieken brengen er dagelijks toch verscheidene uren door met koffie drinken, praten met vrienden en met naar voorbijgangers te kijken.

Castro Afbeelding : een burcht of een ommuurde stad.

Cavea Afbeelding : zitplaatsen op verschillende hoogte in een amfitheater.

Cella Afbeelding : in Griekse en Romeinse tempels is de cella een kamer in het midden van het gebouw met vaak een beeld van de god waaraan de tempel is opgedragen. De cella kan bovendien ook een tafel bevatten voor het ontvangen van votieve offergaven. Meestal is de cella een gewone rechthoekige kamer zonder vensters met een deur of open doorgang in het midden van een van de korte muren. In grotere tempels kan de cella door kolommenrijen in twee of drie beuken verdeeld zijn. Mogelijk is er een adyton, een plaats die enkel toegankelijk is voor de hogepriesters.

Cenotaph Afbeelding : een graf of een monument dat opgetrokken werd ter ere van een persoon of een groep personen wiens stoffelijke overschot elders waren. Het kan ook het oorspronkelijk graf zijn van iemand die later op een andere plaats herbegraven werd. Het woord komt van het Griekse “kenos” wat “leeg” betekent en ”thaphos” of “graf”.

Centauren Afbeelding : mythologische wilde wezens die half mens, half paard waren. Ze leefden in de Pelion en Ossa bergen in Thessaly.

Chiton Afbeelding : een kledingstuk gemaakt van twee stukken lichte stof die direct op het lichaam gedragen werd. Dubbel omgord was ook modieus. De chiton werd vaak gedragen in combinatie met een zwaardere himation die de rol van mantel vervulde. Het was de kledij van Aphrodite omdat het beschouwd werd als zeer vrouwelijk en sexy. Ook mannen droegen een chiton. Dionysus werd vaak getekend met een chiton en ook dichters en kunstenaars droegen het. Een chiton zonder himation wrd een monochtion genoemd.

Coisonné stijl Afbeelding : muren gebouwd in gebeeldhouwde stenen die omgeven worden door bakstenen.

Conch: rechthoekige om halfronde nis in een muur met een versierend of functioneel doel. Conch wordt soms gebruikt als synoniem voor apses.

Corintische architectuur Afbeelding : de meest sierlijke van de drie stijlen van de Griekse klassieke architectuur. De kolommen hebben klokvormige kapitelen met versieringen die gebaseerd zijn op acantus (berenklauw-) bladeren.

Cornice: zie kroonlijst.

Cupola Afbeelding : een koepelvormige versieringsstructuur bovenop een groter dak of koepel, vaak gebruikt als uitkijkpost of om licht binnen te laten en muffe lucht te verwijderen. In sommige gevallen kan het gehele dak een cupola vormen. Meestal echter bestaat de cupola uit een kleiner bouwwerk bovenop het hoofddak. Als men via een trap binnen in het gebouw naar de cupola kan klimmen, wordt dit type cupola een belvedère of weduwe wandeling genoemd. Sommige cupolas, lantaarns genoemd, hebben kleine vensters die de ruimte beneden van licht voorzien.

Cycladische tijdperk: van 3000 tot 1000 VC bestond op de Cycladische eilanden een beschaving van zeelui die handel dreven in het Middellandse Zeegebied en die heel wat kleine marmeren figuurtjes achterlieten. Dit tijdperk is opgedeeld in vroeg (3000-2000 VC), midden (2000-1500 VC) en laat (1500-1100 VC).

  


Deme
: (meervoud: demi) was een onderverdeling van Attica, de omgeving rond Athene in Griekenland. Demi bestonden mogelijk al in de 6de eeuw VC en vroeger, als eenvoudige verdeling van het platteland maar, tot de hervormingen van Cleisthenes in 508 VC, hadden ze weinig belang. Als gevolg van deze hervormingen was inschrijving op de burgerlijst van een deme noodzakelijk voor het burgerschap. Voorheen was het burgerschap afhankelijk van het lidmaatschap van een phraty of familiegroep. Toen werden ook demi, die er voordien niet bestonden, opgezet in de stad Athene. Op het einde van de hervormingen van Cleisthenes was Attica verdeeld in 139 demi. Het instellen van demi als de fundamentele eenheden van de staat, verzwakte de aristocratische familiegroepen die de phartries hadden gedomineerd.

Een deme werkte deels als een polis (een stadstraat) in miniatuur en sommige demi als Eleursis en Acharnae, waren eigenlijk belangrijke steden. Elke deme had een demarchos die supervisie had over de werking ervan alsook andere burgerlijke, godsdienstige en militaire functionarissen. Demi hadden hun eigen godsdienstige festivals en ze ontvingen inkomsten die ze ook uitgaven. Demi werden samengevoegd met andere demi om zo trittyes, grotere bevolkingsgroepen, te vormen. Op hun beurt werden deze samengevoegd om de tien stammen, of phyles, van Athene te vormen. Elke stam had een trittys van elke van de drie regionen: de stad, de kust en het binnenland.

Dentils (kalfstanden) Afbeelding : een gelijke serie rechthoeken die de kroonlijsten van klassieke gebouwen versieren.

Distyle tempel: een tempel met, aan de voorzijde van de tempel, twee achteruit geplaatste kolommen die een portiek voor of ingang tot de tempel vormden.

Domatia: kleine hotels of huizen die goedkope kamers verhuren.

Donkere tijdperk: de periode van 1200 tot 800 VC wordt ook het Geometrische tijdperk genoemd. De naam is afkomstig van het verval van stadsstaten omwille van de heersende en oorlogvoerende Dorische beschaving. Deze stelden een systeem in van aristocratische landeigenaren en ze maakten aardewerk versierd met geometrische figuren die de oorsprong zijn van de tweede benaming van dit tijdperk.

Dorische architectuur Afbeelding : de oudste en eenvoudigste van de drie stijlen in de Griekse architectuur. Ze wordt gekenmerkt door kolommen zonder basis, een gegroefde zuil en een gewoon kapiteel.

Dorische tijdperk: de oorlogvoerende Dorianen veroverden de Griekse stadsstaten en stelden een systeem in met aristocratische landeigenaren (1100 tot 800 VC). Ze brachten de ijzertijdtechnologie maar ze maakten ook aardewerk met geometrische versieringen die de naam gaven aan het Geometrische tijdperk dat ook gekend is als het Donkere tijdperk omwille van de ononderbroken oorlogsvoering door de Dorianen en het door hen onderwerpen van andere volkeren.

Dromos Afbeelding : is de architectuurnaam van de gang die omlaag naar de koepelgraven leidde in Griekenland. Deze gang was bovenaan open en aan de zijkanten omsloten door stenen muren.

  


Ecclesia
: de voornaamste vergadering van de democratie in het oude Athene. Het was een volksvergadering die door Solon in 594 VC toegankelijk gemaakt werd voor elke man vanaf 18 jaar. In de 5de eeuw VC resulteerde dit in ongeveer 43.000 mensen. Echter, deze die rijk genoeg waren om veel tijd van huis te besteden, waren in de mogelijkheid deel te nemen. De vergadering was verantwoordelijk voor het verklaren van de oorlog, militaire strategie en het verkiezen van ambtenaren. In het begin kwam de vergadering eens per maand samen maar later gebeurde dit drie of vier keer per maand. De agenda van de ecclesia werd opgesteld door de Boule, de volksraad. Er werd gestemd door handopsteking.

Een aantal slaven, Scythianen genoemd, liepen door de straten van de stad met touwen die in rode verf waren ondergedompeld. Ze geselden de burgers die niet deelnamen aan de vergadering met deze touwen. De rode verf op hun kledij was onterend en deze burgers konden wettelijk geen handel drijven tot ze de vergaderplaats van de ecclesia op de Pnyx heuvel bezochten.

Entablatuur Afbeelding : de bovenbouw horizontaal boven de kolommen en die op hun kapitelen rust. De entablatuur is gewoonlijk onderverdeeld in de architraaf, het deel onmiddellijk boven de kolom; de fries, het centrale deel; en de kapiteel (cornice), de bovenste uitstekende rand.

EOT: (Ellinikos Organismos Tourismou) de Griekse Dienst voor Toerisme (GNTO: Greek National Tourist Organisation). De organisatie heeft kantoren in de belangrijkste hoofdsteden en toeristische bestemmingen. Deze kantoren geven nuttige informatie en helpen soms bij het boeken van kamers.

Epigram: (puntdicht, sneldicht) : een kort en bondig gedicht met een woordspeling of pointe. Van oorsprong is het epigram een opschrift op een huis of op een grafsteen.

Epistijl: zie architraaf.

Estiatorio: letterlijk, een restaurant. Ze zijn vaak formeler en duurder dan een taverna maar ze bieden een hogere standing.

Evzones Afbeelding: genoemd naar het kleine dorp Evzoni in het noorden van Griekenland. De Evzones bewaken het graf van de onbekende soldaat voor het parlementsgebouw op het Syntagma Plein in Athene.

Exedra Afbeelding: een, dikwijls half cirkelvormig, portiek met zitplaatsen dat in het oude Griekenland en Rome gebruikt werd als conversatie- en discussieplaats.

  


Frappe
Afbeelding : samen met ouzo, wordt deze drank door velen beschouwd als de nationale drank van Griekenland. De meeste Grieken drinken er minstens een per dag. Het is een koude, opgeklopte mengeling van oploskoffie, water en, indien gewenst, melk en suiker.

Fries Afbeelding : het brede centrale deel van een entablatuur dat effen kan zijn of versierd met half reliëf zoals in de Corinthische en de Ionische stijl. Hij rust op de architraaf en wordt bovenaan omkaderd door de kroonlijst of cornice. Naar paginatop


Geometrische tijdperk
: de periode tussen 1200 en 800 VC die ook het Donkere tijdperk genoemd wordt. Dit tijdperk wordt genoemd naar het aardewerk versierd met geometrische figuren dat door de heersende en oorlogszuchtige Doriaanse beschaving gemaakt werd.

Gorgons Afbeelding : In de Griekse mythogie, waren de Grogons verschrikkelijke of, volgens anderen, luid brullende wrede vrouwelijke monsters met scherpe klauwen en haar van levende, giftige slangen. Gorgons worden soms afgebeeld met gouden vleugels, koperachtige klauwen en slagtanden van wilde zwijnen. Er komt vuur uit hun handen en ze kunnen macht stelen van de goden. Ze zijn zo sterk dat ze iedereen die in hun weg staat kunnen doden. Het zijn de koninginnen van de onderwereld.

De Gorgons gaan waar ze willen gaan en kunnen eruit zien als mensen. Er is slechts een mannelijke Gorgon. Zijn naam is Nanas, de beschermer van Zeus. Volgens de legende versteende iedereen die het gezicht van een Gorgon zag.

Griffoenen Afbeelding : mythische dieren met het lichaam van een leeuw en de kop van een arend. Ze waren hoofdzakelijk gekend in Anatolië vanwaar ze overgingen in de Minoaanse en later in de oude Griekse mythologie en kunst.

  


Hellenistische tijdperk
: tussen 338 en 146 VC breidde Griekenland zijn invloed uit over een groot gebied. Phillips II van Macedonië zette daarop de verovering in van Griekenland en de stadsstaten die moe waren van de vele oorlogen gedurende het klassieke tijdperk. Nadat Phillips vermoord was, veroverde zijn zoon, Alexander de Grote, Syrië, Plalestina, Egypte (waar hij Alexandrië stichtte), Persië, noord-Afghanistan en noord-India waarmee hij het Hellenisme over een groot gebied verspreidde. Na de dood van Alexander waren de gebieden verdeeld en verzwakt wat het tijdperk van de Romeinse overheersing inzette.

Hexastijl tempel: tempel met een portiek met zes kolommen aan beide einden.

Himation Afbeelding : een kledingstuk in het oude Griekenland. Het werd gewoonlijk gedragen overeen chiton maar het was van zwaardere stof en diende als mantel. De himation had opvallend minder volume dan de Romeinse toga. De himation werd achiton genoemd als deze zonder chiton gedragen werd en dus zowel als chiton en mantel werd gebruikt.

Hippodamiaans systeem: een bouwvorm van een stad in de oudheid met een rooster van parallelle straten en woonwijken van dezelfde grote.

Hora: de originele naam van de belangrijkste stad op een Grieks eiland, ondanks de eigenlijke naam van de stad. Hierdoor heeft zowat eiland in Griekenland een stad die Hora heet.

Hydria   Afbeelding : Een soort Griekse aardewerkkruik die gebruikt werd om water te transporteren. De hydria had drie handvaten, twee aan elke zijde van het lichaam die gebruikt werden om de kruik op te heffen en te dragen, en een derde in het midden tussen de twee andere om het water uit te kruik te kunnen gieten. Deze kruiken bestaan zowel met rode als met zwarte figuren. Ze droegen dikwijls afbeeldingen uit de Griekse mythologie die betrekking hadden tot morele en sociale verplichtingen.

Hyperoon Afbeelding : de ruimte boven de zijbeuk van een tempel. In Hellenistische basilieken bevond de hyperoon zich boven de zijbeuk en de narthex. Van hieruit woonden vrouwen de dienst bij waardoor de ruimte ook de naam gynaikonite of vrouwbeuk kreeg.

Hypocaust  Afbeelding : verwarmingsinstallatie onder de vloer om oude badhuizen te verwarmen.

  


Icoon
Afbeelding : een godsdienstige afbeelding, in olieverf geschilderd, op een klein houten paneel. Ze worden zeer gerespecteerd in het Grieks orthodox geloof.

Iconostase Afbeelding : een altaarscherm of onderverdeling over de ganse breedte versierd met iconen. Oorspronkelijk was een iconostase slechts een kleine muur die de symbolische grens moest aangeven tussen het heiligdom en de beuk of tussen hemel en aarde. Iconen werden aan de kleine muur gehangen en uiteindelijk werden verscheidene rijen definitief opgehangen met als resultaat de iconostase die tegenwoordig nog te zien zijn.

Ionische architectuur Afbeelding : en van de drie stijlen, noch eenvoudig, noch rijkelijk versiert, van de klassieke Griekse architectuur.

  


Kafeneio(n)
: een koffiehuis waar enkele mannen de dag doorbrengen met kaartspelen, backgammon (tavli), roken en koffiedrinken.

Kapiteel Afbeelding : het kroningsdeel van een kolom dat bovenaan aan alle zijden uitsteekt om de abacus te ondersteunen en de vierkante vorm van deze laatste te verenigen met de cirkelvorm van de kolom. Het kapiteel kan ofwel convex zijn zoals in de Dorische stijl, concaaf als in de Corinthische stijl of uitstekend zoals in de Ionische stijl. Dit zijn de drie belangrijkste stijlen waarop alle ander kapitelen gebaseerd zijn.

Katholikon: de hoofdkerk van een klooster.

Klassieke tijdperk: het klassieke tijdperk van 480 tot 338 VC, door de opkomst en de welvaart van Athene, de Peloponnesische Oorlogen, het verval van Athene en het uiteindelijke verval van alle stadsstaten.

Kleroterion Afbeelding : een eenvoudig loterijtoestel dat door de Atheners gebruikt werd gedurende hun democratische periode om burgers te kiezen voor openbare ambten. Het toestel bestond uit een vlak met veel gleuven waarin de penningen van de burgers werden gestoken. De kleur van de bal die uit een buis viel bepaalde welke gleuf gekozen werd.

Koepel Afbeelding : een gebogen structuur, gewoonlijk gemaakt van metselwerk of beton, die dient om een ruimte te overspannen.

Kore Afbeelding : vrouwelijke beelden uit het Archaïsche tijdperk. De mannelijke tegenhanger wordt Kouros genoemd.

Kouros Afbeelding : beelden van symmetrische, stijf staande jongens of mannen uit het Archaïsche tijdperk . De vrouwelijke voorstelling wordt Kore genoemd.

Kroonlijst (Cornice) Afbeelding : de uitstekende omranding van een entablatuur. De kroonlijst of cornice, bevindt zich boven de fries die op de architraaf rust. De functie van de kroonlijst is te vermijden dat regenwater langs de muren van het gebouw afloopt.

Kufisch Afbeelding : een decoratief element dat het oude Arabische schrift imiteert waarin de Koran voor het eerst in de stad Kufa, nu Irak, geschreven werd.

  


Lekythos
Afbeelding : een soort Griekse aardewerkkruik die gebruikt werd voor het opslaan van olie en in het bijzonder olijfolie. Ze heeft een smal lichaam en een handvat dat aan de nek bevestigd is. De Lekythos werd gebruikt bij het oliën van doden. Daarom werden ook tal van lekythi in graven gevonden. Lekythi waren dikwijls versierd met afbeeldingen uit het dagelijkse leven of van rituelen. Omdat ze zo vaak gebruikt werden bij begrafenissen, geven ze ook begrafenisrites weer of een afbeelding van verlies of vertrek. De afbeeldingen zijn meestal omlijnde uitdrukkingsloze en sombere tekeningen.

De versiering van deze ceramische kruiken bestaat uit een afstompende rode en zwarte verf. Deze kleuren zijn mogelijk afkomstig uit het Bronzen tijdperk maar tot 530 VC werden ze in Athene niet gebruikt. Veel pottenbakkers probeerden meer kleuren toe te voegen maar gaven dit op om het contrast te bewaren. Deze kruiken waren zeer populair rond de 5de eeuw VC. Er werden er echter veel gevonden daterend tot zelfs 700 VC.

Lineair A Afbeelding : een schrift van de oude Minoanen dat overeenkomt met de Egyptische hiërogliefen maar dat niet ontcijferd werd.

Lineair B Afbeelding : een schrift van de oude Myceense beschaving dat ontcijferd werd.

Loutrophoros : een bepaald type van Grieks aardewerk met een kenmerkend verlengde nek. De loutrophoros werd gebruikt als waterkruik bij godsdienstige en huwelijksrituelen. Ze werd op het graf van ongehuwde vrouwen geplaatst.

  


Meltemi
: een sterke wind die in juli en augustus over de Egeïsche Zee waait. Deze wind stuurt de tijdstabellen van de ferry’s regelmatig in de war en blaast stranduitrusting omver.

Metoop Afbeelding : een vlak stuk steen voorzien van reliëfafbeeldingen die, op een Dorische fries, afwisselen met trigliefen.

Meze or Mezedes Afbeelding : voorgerechten.

Moni: klooster.

Minoaanse tijdperk: dit tijdperk (3000 tot 1100 VC) wordt genoemd naar de grote Minoaanse beschaving op Kreta. De Minoanen waren een zeemacht, beïnvloed door de Mesopotamen en de Egyptenaren, die eerst hun eigen schrift hadden dat geleek op de Egyptische hiërogliefen en later een schrift, Lineair A, dat niet ontcijferd werd. Hun aardewerk, ijzerwerk en steden bleven goed gehouden. Aangenomen wordt dat de beschaving verviel na een enorme vulkanische uitbarsting op het eiland Santorini. Het tijdperk wordt onderverdeeld in vroeg (3000-2100 VC), midden (2100-1500 VC) en laat (1500-1100 VC).

Myceense tijdperk: het verval van de Minoanen leidde tot de opkomst van de Myceniërs van 1900 tot 1100 VC. Hun onafhankelijke stadsstaten in Peloponnesië werden gekenmerkt door paleizen op versterkte heuveltoppen, hun ontcijferde Lineair B schrift en tal van mooie voorbeelden van hun gouden juwelen die tentoongesteld worden in het Nationaal Archeologisch Museum in Athene. Ze werden ook Acheanen genoemd. Het hoogtepunt van hun beschaving was in 1300 VC en het verval zette zich in rond 1100 VC met de komst van de Dorianen.

  


Narthex
: een wandelgang die de beuken van de kerk leidde. Het is ook een portiek aan de westelijke kant van een vroeg Christelijke basiliek of kerk.

Necropolis Afbeelding : een kerkhof uit de oudheid.

Neolithische tijdperk: de periode tussen 7000 en 3000 VC had hoofdzakelijk invloed op het centrale deel van Griekenland, meer bepaald het gebied dat gekend is als Thessaly. De bevolking deed er aan landbouw en veeteelt en aan het einde van het tijdperk woonden ze in huizen en straten. De meest volledige Neolithische nederzetting bevinden zich bij de hedendaagse stad Volos.

  


Odeion or Odeon
Afbeelding : oud Grieks theater.

Odos: straat.

Omphalos Afbeelding : steen in Delfi waarvan de Grieken geloofden dat deze het centrum van de wereld aanduidde.

Onafhankelijkheidsoorlog: op 25 maart 1821 begonnen de Grieken hun onafhankelijkheidsoorlog tegen de Venetianen, de Russen en, hoofdzakelijk, tegen de Osmanen. In 1822 riepen ze de onafhankelijkheid uit maar ze vochten nog enkele jaren een interne burgeroorlog uit om uiteindelijk in 1827 vrede te sluiten.

De eerst gekozen president van Griekenland, Ioannis Kapodistrias, werd vermoord en in het machtsvacuüm dat daarop ontstond grepen Groot-Brittannië, Frankrijk en Rusland in en riepen het nieuwe land tot monarchie uit waarna ze de 17-jarige Prins Otto van Beieren op de troon plaatsten. In het hedendaagse Griekenland ligt de Onafhankelijkheidsoorlog nog fris in het gezamenlijke Griekse geheugen en hij dient dan ook als basis voor verschillende nationale feestdagen.

Opisthodomos Afbeelding : ook Posticum genoemd. Een kleine kamer in de cella van een klassieke tempel die als schatkamer gebruikt wordt.

Osmaanse tijdperk: gedurende bijna 400 jaar (1453-1829) overheerste het Osmaanse Rijk Griekenland ondanks het feit dat ze bijna ononderbroken met Venetië kampten over de controle ervan. In het begin verkozen de Grieken de Osmaanse overheersing over de Venetiaanse die onbarmhartige onderdrukkers waren maar uiteindelijk namen ze ook aanstoot aan de Osmaanse overheersing.

Gedurende een slag met de Venetianen in 1627 werd de buskruitopslagplaats in het Parthenon op de Akropolis in Athene geraakt waarna een explosie volgde. De explosie vernietigde het dak en het middendeel van de zuidelijke zijde van het Parthenon. In de late jaren 1700 kwamen de Russen naar Griekenland in een poging hun machtsbereik te vergroten. Op 25 maart 1821 begonnen de Grieken hun Onafhankelijkheidsoorlog en in 1829 kwam het Osmaanse Rijk ten val.

Ouzeri: een restaurant waar ouzo geschonken wordt en lichte snacks worden opgediend. Tegenwoordig hebben ouzeri’s een groter aanbod op het menu en lijken ze meer op een taverna.

Ouzo Afbeelding: een sterke likeur, typisch voor Griekenland, die smaakt naar anijs en zwart zoethout. Wanneer ouzo, dat transparant is, gemengd wordt met water, wordt het melkachtig wit.

  


Palladium
: toen de godin Athena nog een jong meisje was werd ze grootgebracht in het huis van de god Triton wiens dochter, Pallas, net zo getalenteerd was in de kundt van het oorlogvoeren als Athena. Tijdens een ruzie tussen de twee meisjes, werd Pallas bij toeval door Athena gedood in het bijzijn van Zeus. De godin, die treurde om het verlies van haar vriendin, gebruikte haar uitzonderlijke technische mogelijkheden om het bekende Palladium (een houten beeld) te maken, een evenbeeld van Pallas. Ze stak het onder haar borstplaat. In de kunst wordt het Palladium meestal afgebeeld als een beeld van de godin Athena.

Panatheense spelen: spelen die elke vier jaar in het oude Athene gehouden werden.

Pantheon: een tempel voor alle goden.

Pediment Afbeelding : een element uit de klassieke architectuur dat bestaat uit een driehoek die boven de horizontale entablatuur staat welke onmiddellijk op de kolommen rust.

Peribolos: omheinde binnenplaats die een tempel omringt.

Periptero Afbeelding : een straatkiosk. Je vindt ze in elke stad in Griekenland en ze verkopen zowat alles van snoep, tot kranten, telefoonkaarten en postzegels.

Peristyle Afbeelding : kolommen die een gebouw of een binnenplaats omringen.

Pithos Afbeelding : Minoaanse kruiken of vazen, soms groter dan een volwassen persoon, die gebruikt werden om vergankelijke goederen in op te slaan.

Plateia Afbeelding : plein.

Poros steen Afbeelding : een zachte steen met een poreuze samenstelling die zeer veel in de Griekse architectuur en beeldhouwkunst gebruikt wordt.

Portico Afbeelding : een portiek of overdekte zuilengang die vaak naar de ingang van een gebouw leidt.

Posticum Afbeelding : ook opisthodomos genoemd. Een kleine kamer, die als schatkamer gebruikt werd, in de cella van een klassieke tempel.

Pronaos Afbeelding : ook Anticum genoemd. De binnenkant van een portico van een oude Griekse of Romeinse tempel tussen de colonnade (rij kolommen) en de ingang tot de cella.

Propylon Afbeelding : een enorme ingang die de hoofdweg in en uit een oude stad of heiligdom beschermt.

Psarotaverna: een taverna die zich specialiseert in vis en zeevoedsel. Ze zijn meestal gevestigd aan of nabij een strand of haven.

Psistaria: een taverna gespecialiseerd in gegrild vlees aan het spit. De prijs per kilo is niet steeds aangegeven en kan soms duur zijn. Daarom vooraf best even vragen.

  


Rebetika
: een muziekvorm die typisch Grieks is maar waarvan niet juist geweten is waar ze vandaan komt. De vroegste vorm van rebetika werd niet gezongen voor 1850 en het waren de vluchtelingen uit Klein Azië die het in de jaren 1920 populair maakten. Ook vandaag nog vind je jong en oud in Griekenland die de liedjes meezingen in restaurants, clubs en cafés. Rembetika verwijst ook naar restaurants met een traditioneel Griekse keuken en die live rebetika muziek presenteren.

Retsina Afbeelding : een goedkope Griekse wijn gemaakt met boomhars. Retsina is zeer populair in Griekenland.

Rombus Afbeelding : een vierhoek waarvan alle hoeken gelijk zijn, twee tegenover elkaar liggende hoeken die groter zijn dan een rechter hoek en twee kleiner. Ook een diamantvorm of een object dat als een diamant gevormd is.

Romeinse tijdperk: de Romeinen heersten over Griekenland van 146 VC tot 324 AD toen ze Corinthië plunderden en de Acheaanse Liga versloegen, een overblijfsel van de door Alexander de Grote veroverde gebieden. Marcus Antonius was de eerste heerser en Griekenland vaarde wel onder de invloed van Rome.

  


Sima
Afbeelding: deze bevonden zich normaal enkel aan de zijkanten van de tempel. Ze hadden twee functies: het regenwater tegenhouden en decoratieve afwerking van het gebouw. In veel tempels werden ze ook gebruikt om het water van het dak op te vangen. In dat geval waren er pijpen op gelijke afstand van elkaar of afwateringen in de vorm van leeuwenkoppen. Bij tempels van de 4de eeuw VC hadden de sima reliëfversieringen van planten.

Stadstaat: een gebied enkel onder het toezicht van een stad. Stadstaten kwamen in de oudheid veel voor. Een stadstaat was onafhankelijk hoewel veel steden zich verenigden in formele of informele verbonden onder een koning. Veel historische rijken of verbonden werden gevormd door het recht of verovering, door geweldloze bondgenootschappen of omwille van gezamenlijke bescherming.

Stele Afbeelding : verticaal opstaande grafstenen.

Steunpilaar Afbeelding : gemetselde massa tegen een muur om deze te ondersteunen. Dit is vooral nodig als een koepel of een boog veel druk legt op een deel van de muur. Als een muur het hele gewicht van een vloer of een dak draagt, is het goedkoper de muur van meerdere steunpilaren te voorzien dan de muur dikker te maken.

Stylobate Afbeelding : ook stereobate genoemd. De fundamenten onmiddellijk onder een rij klassieke kolommen.

Stoa Afbeelding: een lang gebouw met kolommen dat gebruikt werd als ontmoetings- en schuilplaats en dat meestal in een agora stond in het oude Griekenland.

  


Taverna
: een klein restaurant met een traditionele Griekse keuken. Een taverna is vaak goedkoper en meer authentiek dan een restaurant.

Telchines: volgens de legende werden telchines geboren uit de zee. Ze waren de eerste bewoners van Rhodos. Ze zijn vooral gekend als metaalbewerkers en vindingrijke ambachtslui. Er wordt gezegd dat zij de eersten waren om met ijzer en brons te werken en ze maakten heel wat prachtige voorwerpen als de sikkel van Cronus en de drietand van Posseiodon.

Tetrastijl tempel: een tempel met een portico of vier kolommen aan beide uiteinden.

Tholos Afbeelding : bijenkorfgraven, ontwikkeld uit de Myceense pijpgraven, voor het eerst gemaakt rond 1600 VC. Na ongeveer 1500 VC, kwamen bijenkorfgraven meer algemeen voor. Ze werden gebouwd in kraagsteenbogen, steenlagen en aarde die dichter bij elkaar geplaatst werden naargelang de boog neigde naar de top van het graf. Deze stijl werd waarschijnlijke beïnvloed door de Minoaanse graven. Elk graf heeft meestal meer dan een persoon in verschillende plaatsen in het graf en met verschillende grafvoorwerpen.

Na een begrafenis werd het bijenkorfgraf met aarde bedekt. Enkel een klein heuveltje was zichtbaar met het meest van het graf onder de grond. Er waren verbindingen met de bovengrond door middel van een lange tunnel die leidde naar een deur die bestond uit enkele monolieten.

Omdat er honderden dergelijke graven zijn, waarbij meer dan een verbonden is met elke Myceaanse nederzetting, is het duidelijk dat het geen begraafplaatsen waren enkel voor aristocraten niettegenstaande de grotere graven, gaande van ongeveer 10 tot 15 meter in doorsnede, waarschijnlijk gebruikt werden voor koninklijke begrafenissen. Deze grotere graven hadden waarschijnlijk aristocratische grafvoorwerpen maar deze werden in de oudheid geroofd.

Ton- of tunnelkoepel Afbeelding : de eenvoudigste vorm van een koepel bestaande uit een doorlopende oppervlakte van half cirkelvormige of in een punt samenlopende delen. Er is een gelijkenis met een ton of een tunnel die in de lengte doormidden gesneden werd.

Triglief Afbeelding : een versieringselement van een Dorische fries dat afgewisseld werd met metopen en dat bestaat uit drie verticale groeven.

Trireme: een oud Grieks schip met aan elke kant drie rijen roeispanen.

Trom Afbeelding : een cilindrische muur die een koepel ondersteunt.

  


Vliegende steunpilaar Afbeelding : Dit is een bouwelement, gewoonlijk gebruikt bij een godsdienstig gebouw, dat gebruikt wordt om het gewicht van een koepel over een open ruimte door te geven zoals een nis of een kapel of aan een steunpilaar buiten het gebouw. Met het gebruik van Vliegende steunpilaren kunnen de draagmuren openingen hebben zoals voor grote ramen, die anders de koepelmuren ernstig zouden verzwakken.


Zaharoplasteio
: een winkel die snoep, desserten, chocolade en gebak verkoopt. Het is geen bakkerij omdat er geen croissants of brood verkocht worden. Sommige hebben zitplaatsen waar je drank kan kopen en je dessert kan eten. Naar paginatop

  

 
  GRIEKSE WOORDENLIJST

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  www.athensinfoguide.com   © 2004-2009 - Athens Info Guide - Alle rechten voorbehouden - Juridische Informatie