GESCHIEDENIS VAN ATHENE

Griekse burgeroorlog
Intermezzo
1945-1946

In februari 1945 en met de steun van de Geallieerden, kwamen de verschillende Griekse partijen tot het Varkiza pact dat voorzag in:

• de volledige demobilisatie van ELAS en alle andere paramilitaire groepen
• amnestie enkel voor politieke vergrijpen
• een referendum over de monarchie
• zo snel mogelijk algemene verkiezingen

Het Varkiza pact vormde de politieke nederlaag van de KKE om in een militaire. ELAS hield op te bestaan. Tegelijk was het voor het nationale leger en voor de rechtsgerichte extremisten mogelijk hun oorlog tegen voormalige EAM leden verder te zetten. De amnestie was niet grootschalig omdat heel wat acties gedurende de Duitse bezetting als crimineel geklasseerd werden en dus uitgesloten waren voor amnestie. Op die manier pakten de autoriteiten ongeveer 40.000 communisten of voormalige ELAS leden op. Als gevolg verborgen oudere partizanen hun wapens in de bergen en vluchtten 5.000 van hen naar Joegoslavië.

In 1945-1946 doodden rechtsgerichte bendes ongeveer 1.190 procommunistische burgers en folterden tal van anderen. Hele dorpen die partizanen geholpen hadden werden door deze rechtsgerichte bendes aangevallen. Volgens rechtsgerichte burgers namen deze bendes wraak voor wat ze moesten ontgelden gedurende het bewind van ELAS. Deze, door de communisten zo genoemde, “Witte terrorisme” golf leidde heel wat vervolgde voormalige ELAS leden ertoe zelfverdedigingsgroepen te vormen zonder de goedkeuring van de KKE.

Toen de verhouding tussen de Sovjet Unie en de Westerse Geallieerden verslechterde, was de KKE snel om haar vroegere politiek standpunt te herroepen. Op de vooravond van de Koude Oorlog verschoven communistische partijen overal naar meer militante posities.

In juli 1945 meldde George Papandreou de regering dat de opheffing van de Comintern (de Internationale Communistische Organisatie die in 1919 opgericht was en waarvan gezegd werd dat ze in 1943 was opgedoekt) bedrog was. In februari van het daaropvolgende jaar besloot de leiding van de KKE over te gaan tot de “organisatie van een nieuwe gewapende strijd tegen het Monarcho-Fascistisch regime.”. De KKE boycotte de verkiezingen van maart 1946 die gewonnen werden door de monarchistische Verenigde Patriottische Partij (Inomeni Parataxi Ethnikofronon), waarvan het belangrijkste lid de Volkspartij (Laiko Komma) of Konstantinos Tsaldaris was. Ondanks het feit dat de KKE de resultaten betwistte, werd via een referendum in september gekozen voor het behoud van de monarchie en kwam Koning George terug naar Athene.