GESCHIEDENIS
VAN ATHENE
De
Griekse militaire junta
(Regime van de kolonels)
1967-1974
Operatie
Gladio
Om
te vermijden dat de, door de communisten geleidde, weerstand de
macht zou overnemen, beval de Britse Eerste Minister Winston Churchill
al in 1944 de oprichting van een geheim leger, gekend als de Bergbrigade
maar ook als de Helleense Stormtroep en LOK. LOK bevelhebber Veldmaarschalk
Alexander Papagos sloot bijna iedereen uit met “meningen
gaande van gematigd conservatief tot links”.
Griekenland
werd in 1952 lid van NATO en LOK werd geïntegreerd in het
Gladio Europees achterblijvernetwerk. De CIA en de Griekse militairen
bevestigden opnieuw hun samenwerking. Bijkomend en als voorbereiding
op een Sovjet invasie, kwamen ze overeen zich tegen een linkse
staatsgreep in te dekken.
Tijdens
de Koude Oorlog was Griekenland een vitale link in de NATO verdediging
die zich uitspreidde van de oostgrens van Iran tot het meest noordelijke
punt van Noorwegen. In 1947 stelde de Verenigde Staten de Truman
doctrine op en begon actief steun te verlenen aan een aantal autoritaire
regeringen in Griekenland, Turkije en Iran om er zich van te verzekeren
dat deze landen niet onder de invloed van de Sovjet Unie zouden
komen. Vooral Griekenland werd als een risico beschouwd omdat
het land vroeger al een communistische oproer gekend had.
De staatsgreep van 21 april
Op
21 april 1967, slechts enkele weken voor de geplande verkiezingen,
greep een groep van rechtsgerichte legerofficieren geleid door
Brigadier Stylianos Pattakos en de Kolonels George Papadopoulos
en Nikolaos Makarezos en gesteund door de schaduw Revolutionaire
Raad de macht via een staatsgreep volgens het Prometheus plan.
Dit was een NATO plan dat opgesteld was voor ernstige interne
onregelmatigheden in een land. Hun officiële verklaring voor
de staatsgreep was dat een “communistische samenzwering”
zich dusdanig in de bureaucratie, de academische wereld, de pers
en zelfs in het leger geïnfiltreerd had dat drastische maatregelen
nodig waren om het land te beschermen tegen een overname.
De
kolonels slaagden erin snel de macht te grijpen door middel van
verrassing en verwarring. Pattakos was bevelhebber van het Pantser
trainingcentrum in Athene. Er werden tanks geplaatst op strategische
punten in Athene waardoor ze doelmatig volledig controle kregen
over heel de stad. Tegelijk werden mobiele eenheden uitgestuurd
om leidende politici en gezagsdragers te arresteren alsook tal
van gewone burgers die van linkse sympathieën verdacht werden.
Een van de eersten die aangehouden werd was Luitenant-generaal
George Spantidakis, opperbevelhebber van het Griekse leger.
Spantidakis
kende de samenzweerders omdat hij er enkele zelf naar Athene had
gebracht om deel te nemen aan een geplande staatsgreep door hemzelf
en andere leidinggevende generaals om te vermijden dat George
Papandreou een overwinning in de komende verkiezingen zou behalen
met een communistische overname die daarop zogenaamd zou volgen.
De
kolonels slaagden erin Spantidakis te overtuigen zich bij hen
aan te sluiten waarop deze laatste het bevel gaf een plan uit
te voeren, meer bepaald het Prometheus plan dat was opgesteld
als antwoord op een denkbeeldige communistische opstand. Onder
het bevel van Luitenant-kolonel Spantidakis nam de LOK controle
over het Griekse Ministerie van Defensie terwijl Brigadier-generaal
Stylianos Pattakos de controle nam over communicatie centra, het
parlement, het paleis en, volgens een gedetailleerde lijst, meer
dan 10.000 mensen arresteerde.
Omdat
de orders van een wettelijke bron kwamen, gehoorzaamden bevelhebbers
en eenheden die niet in de samenzwering betrokken waren deze automatisch.
Op de eerste dag werden vele van de gearresteerden vastgehouden
in de “Ippodromos”, een paardenrenstadion in Glyfada.
Sommigen -
Panayotis Elis was een van hen – werden in koelen
bloede door jonge legerofficieren terechtgesteld. Tegen de ochtend
was gans Griekenland in handen van de kolonels. Alle leidinggevende
politici, met inbegrip van de toenmalige Eerste Minister Panagiotis
Kanellopoulos, waren aangehouden.
Opeenvolgende
gebeurtenissen op vrijdag 21 april 1967 |
00:01 |
Brigadier
Stylianos Pattakos, bevelvoerder van het gepantserde cavalerie
Trainingcentrum, nodigt Kolonel (pantser) Constantinos
Mavroidis en de Veiligheidsofficier Majoor (pantser) Ilias
Theodoropoulos uit in zijn kantoor en geeft hen de opdracht
het kamp te mobiliseren volgens het Prometheus Plan. |
01:19
tot 01:35 |
Pattakos
meldt aan zijn ondergeschikten: "De strijdkrachten
van ons vaderland hebben besloten een einde te stellen
aan de chaos.". |
01:36 |
Pattakos
keert naar zijn kantoor terug waar hij zijn orders geeft
aan zijn ondergeschikten. |
01:45 |
Colonel
Papadopoulos en Luitenant-kolonel Rouphogalis bezoeken
Pattakos. |
02:00 |
De
tanks verlaten de kazerne. Kolonel Makarezos, die in de
eerste tank zit, rijdt naar het Ministerie van Landverdediging.
Kolonel Ioannis Ladas draagt de militaire politie op bepaalde
politici en militair personeel te arresteren. Alle eenheden
van het Atheense stadsgebied worden gemobiliseerd volgens
het Prometheus plan. |
02:20 |
Brigadier
Pattakos, Kolonel Papadopoulos, Kolonel Tsiliopoulos en
Luitenant-kolonel Rouphogalis vergaderen met de Stafchef
van het leger. Generaal Spandidakis verkondigt: "Vanaf
nu neem ik de leiding van de revolutie over.". Het
paleis, de regeringsgebouwen, het parlement, het openbare
radio- en televisiegebouw staan onder controle van de
"revolutie". Alle telefoonverbindingen zijn buiten dienst. |
03:30 |
Het
centrum van Athene staat onder controle van de junta. |
De
Revolutionaire Raad in 1967 |
Staf |
Luitenant-Generaal
Gregorios Spandidakis
Luitenant-Generaal Georgios Zoitakis
Luitenant-Generaal Odysseas Angelis |
|
|
Luchtmacht |
Majoor
Ioannis Palaeologos |
Zeemacht |
Kapitein
Lagonikas |
Pantsers |
Luitenant-Kolonel
Stylianos Iliadis
Kolonel Constantinos Karydas
Brigadier Stylianos Pattakos |
Verkenners |
Luitenant-Kolonel
Stephanos Karaberis |
Artillerie |
Luitenant-Kolonel
Michael Balopoulos
Luitenant-Kolonel Stylianos Iliadis
Kolonel Georgios Papadopoulos
Kolonel Nicholaos Makarezos
Kolonel Odysseas Tsiliopoulos
Brigadier Alexandros Hadjipetros
Kapitein Evangelos Tsakas |
Infanterie |
Luitenant-Kolonel
Constantinos Aslanidis
Luitenant-Kolonel Antonios Lekkas
Luitenant-Kolonel Nicholaos Dertilis
Luitenant-Kolonel Antonios Mexis
Luitenant-Kolonel Constantinos Papadopoulos
Luitenant-Kolonel Michael Rouphogalis
Luitenant-Kolonel Dimitrios Stamatelopoulos
Luitenant-Kolonel Dimitrios Ioannidis
Kolonel Ioannis Ladas
Kolonel Petros Kotselis
Kolonel Nicholaos Gantonas
Kolonel Georgios Constantopoulos
Kolonel Dimitrios Papapostolou
Majoor Georgios Constantopoulos
Majoor Theodoros Theophiloyannakos |
|