Het voormalige Akropolis Museum

Het Akropolis Museum wordt beschouwd als een van de belangrijkste musea ter wereld. Het stelt sommige meesterwerken van Griekse kunst tentoon, gewijd aan het belangrijkste heiligdom van Athene, dat van Athena Polias en van het Parthenon.

Het gebouw bevindt zich op de Heilig Rots, de Akropolis, ten oosten van het Parthenon. Het werd ontworpen door de architect Panagis Kalkos en het werd gebouwd tussen 1865 en 1874. Gedurende de jaren 1950 werd het oostwaarts uitgebreid. Het in opbouw zijnde nieuwe Akropolis Museum op de hoek van de Dionysiou Areopagitou straat en de Makrygianni straat in de buurt met dezelfde naam vlak naast het Acropoli metrostation, staat naast het oude militaire ziekenhuis; Dit laatst staat gekend staat als het Weilergebouw. Het werd in 1834 ontworpen door de Beierse architect Wilhelm von Weiler en het was een van de meest indrukwekkende publieke gebouwen van de nieuwe hoofdstad van de Griekse staat. Nu is er het Centrum voor Akropolisstudies in ondergebracht.

Enkel stenen beeldhouwwerken van de monumenten en de opgravingen op de Akropolis maken deel uit van de museumcollecties. Aardewerk en brons wordt tentoon gesteld in het Nationaal Archeologisch Museum terwijl opschriften te zien zijn in het Epigrafisch Museum.

Het Akropolis Museum stelt gebeeldhouwde votief voorwerpen en pedimenten van het Archaïsch tijdperk tentoon evenals beeldhouwwerken uit de Ernstige Stijl periode, fragmenten van de pedimenten van het Parthenon, metopen en friezen, delen van de Erechteion fries en de paraptetten van de fries van de Tempel van Athena Nike. Verder zijn er vijf van de zes originele Kariatiden te zien, terracotta beeldjes en aardewerk van het heiligdom van de Nimfen dat opgegraven werd aan de voet van de Akropolis rots.

Het merendeel van de pedimenten, metopen en van de friezen van het Parthenon evenals een Kariatide werd, in het begin van de 19de eeuw, gestolen door de Engelse Lord Elgin. Ze worden nu tentoon gesteld in het British Museum in Londen.

Inkomhal en kamer 1

Rechts van de toegang tot het museum staat een uil, de heilige vogel van Athena daterend van 500 v. Chr, op een hoog voetstuk. In de vestibule tegenover de ingang staat een gebeeldhouwde groep uit de 5de eeuw v. Chr. toegekend aan Alkamenes, de pupil van Pheidias. De groep stelt Procne voor, de mythische koningin van Tracië die de moord op haar zoon, Itys, plant om zich te wreken op de ontrouw van haar echtgenoot. In dezelfde kamer staat een geïdealiseerde buste van Alexander de Grote, waarschijnlijk een werk van Leochares die de Macedonische koning afbeeldde ter gelegenheid van zijn enig bezoek aan Athene na zijn overwinning in Chaeronea in 338 v. Chr.

Het bezoek aan het museum start in de voornaamste kamer met een aantal afbeeldingen in kurk uit de vroege 6de eeuw v. Chr. Indrukwekkend is de monumentale poros groep van een leeuwin die een kalf verscheurt. De groep is afkomstig van het pediment van een grote tempel uit ca. 600 v. Chr., mogelijk de oude Tempel van Athena Polias. Ernaast staat een ander, kleiner, pediment van een kleine tempel of plaats waar de schatkist bewaard werd. Het toont Herakles in gevecht met de Lerniaanse Hydra terwijl zijn vriend Ialos op hem wacht op zijn renspan. De oude kleuren (rood en donderblauw) bleven zeer goed bewaard.

Er tegenover staat een marmeren Gorgon. Enkel het hoofd en een klein deel van het lichaam bleven behouden. Het was een acroterion van een grote tempel uit het begin van de 6de eeuw v. Chr. Mogelijk behoorde het toe aan de tweede bouwfase van de oude Tempel van Athena. De fragmenten van de marmeren panters, tentoongesteld aan de linkerkant van de ingang, evenals de kop van een panter die tentoongesteld wordt vlakbij de tweede kamer, komen waarschijnlijk van de fries van dezelfde tempel. Het is ook waarschijnlijk dat de polychrome lotusbloem met opschrift afkomstig is van de poros kroonlijst van dezelfde tempel.

Kamer 2

De beeldhouwwerken in de tweede kamer dateren eveneens van de eerste helft van de 6de eeuw v. Chr. Langs de lange rechtermuur staat een poros pediment dat mogelijk afkomstig is van de tweede bouwfase van de oude Tempel van Athena. Op het einde wordt Herakles weergegeven in gevecht met het zeemonster Triton - half man, half vis - terwijl het andere einde een polychrome gevleugelde duivel met drie lichamen en een slangenstaart afgebeeld wordt. Men neemt aan dat een deel van hetzelfde pediment een scène weergeeft van de apotheose van Herakles waarbij Zeus, gezeten op een troon, en Hera die naast hem staat, de held op de Olympus berg ontvangt.

De grote slangen onder het venster hebben mogelijk de andere pedimenten van dezelfde tempel versierd. Er moet echter opgemerkt worden dat de poros en de marmeren beeldhouwwerken die recent in verband werden gebracht met de Vroeg Archaïsche voorloper van het Parthenon, uit geschriften gekend als de Hektatompedon.

Een van de vrijstaande votief beeldhouwwerken van het heiligdom is het beeld van de kalfdrager (570 v. Chr.) in het midden van de kamer. Volgens een opschrift op de voet wordt het beeld gewijd door iemand die Rombos heet. Achter de kalfdrager staat de vroegste kore (beeld van een meisje) van de Akropolis.

Kamer 3

Twee van de kori (meervoud voor kore) van Naxos worden getoond in de derde kamer. Ernaast verscheuren twee leeuwen een stier, een werk dat mogelijk toebehoorde aan het midden van de pediment samen met Herakles, de Triton en de demon met de drie lichamen.

Kamer 4

Marmeren beeldhouwwerken uit de tweede helft van de 6de eeuw v. Chr zijn te bezichtigen in kamer 4. Bij het binnen gaan staan bezoekers tegenover de Paardenruiter, beter gekend als de Ruiter Rampin. Het originele hoofd van de figuur, dat vervangen werd door een plaaster kopie, bevindt zich in het Louvre Museum, Parijs. Het beeldhouwwerk behoorde toe aan de Franse verzamelaar G. Ramin en het werd naar hem genoemd. De ruiter wordt ook de Pers genoemd omwille van het feit dat zijn kledij beïnvloed werd door het Oosten (vb. zijn korte chiton met geschilderde palmetten en zijn korte broek). Rond hem staat een groep van grotere en kleinere ruiters uit het Late Archaïsche tijdperk. Ze vertegenwoordigen een votieve ruitergroep.

De marmeren hond in het midden van de kamer was waarschijnlijk de waakhond van de ingang tot het heiligdom van Artemis Brauronia. De marmeren leeuwenkop aan de opdelende muur diende als een waterfontein in de oude Tempel van Athena (ca. 525 v. Chr.). Daarnaast staat een klein reliëf dat Hermes weergeeft die een nimf leidt.

De waardevolle stukken in deze kamer zijn de beelden van de kori (jonge vrouwen), wat de meest prominente van de votief beeldhouwwerken zijn uit de periode van 530 tot 500 v. Chr.. Ze staan in chronologische volgorde opgesteld langs de korte muur en in een halve cirkel achter in de kamer. De kore naast de ingang is gekend als de Lyon kore. Het merendeel van haar bovenlichaam en het hoofd zijn plaaster kopieën van het origineel dat in de Franse stad Lyon staat.

Iets verder staat de Peplos kore. Ze draagt een chiton en een rijkelijk versierde peplos. De kleuren van haar ogen, lippen en haar golvend haar, bij elkaar gehouden door een metalen krans, zijn nog steeds te zien. De, lichamelijk kleinere, kore met een zachte glimlach en ook rijkelijk gekleurd, is het werk van een Chiaans kunstenaar. Aan beide zijden van de tussenmuur achteraan in de kamer staan de hoofden van kori beelden. De tentoonstellingskasten links bevatten terracotta beeldjes en kruiken van het heiligdom van een nimf, opgegraven aan de voet van de rots.

De zittende Athena in het midden van een kori (meisjes) halve cirkel, is waarschijnlijk het werk van de beeldhouwer Endiros . Het is een van de weinige die de Perzische vernieling van 480 v. Chr. overleefde. Naast haar staat de kore (meisje) met de amandelvormige ogen. Ze draagt een chiton en een korte himation die op haar linker schouder is vast gemaakt. Haar krans en haar jurk werden versierd met een geschilderde slingerende band (500 v. Chr.).

Kamer 5 & 6

De vijfde kamer van het Akropolis Museum wordt gedomineerd door de, groter dan levensechte, marmeren beelden van de oostelijke pediment van de oude Tempel van Athena. Dit pediment geeft de gigantomachy (strijd met de reuzen) weer. De tentoongestelde voorwerpen tonen Athene die met een reus vecht. Het ganse werk dateert van ca 520 v. Chr., de periode toen de Peisistradianen (burgers onder de heerschappij van Peisistratos) de tempel opknapten.

De grootste van de kori, een werk van de beeldhouwer Antenor opgedragen door de pottenbakker Nearchos, staat aan de rechterkant van de kamer. In een kleine zijkamer, de alkoof, is de fries van de Tempel van Athena Nike te bewonderen. Exacte cementen kopieën vervangen de originelen op het monument.

Beeldhouwwerken in de Ernstige Stijl (eerste helft van de 5de eeuw v. Chr.) werden in kamer 6 samengebracht. De aandacht van de bezoekers gaat in deze kamer veelal naar de Kritias Jongen, het beeld van een jongen met lang golvend haar dat samengebonden is rond zijn hoofd. Het is het werk van Kritias of Kritios, de leraar van Myron en het dateert van 480 v. Chr. Ernaast staat het hoofd van de Blonde Jongeling. In zijn haar zijn nog sporen te zien van goudgele kleur.

Het reliëf van de Rouwende Athena dateert van 460 v. Chr. De godin draagt een peplos uit Attica met een riem. Haar hoofd is licht vooruit gebogen in de richting van de grafsteen voor haar. Belangrijk in deze kamer is ook de Sulky Kore, zo genoemd omdat ze niet de karakteristieke Archaïsche glimlach heeft van de andere kori. Het beeld werd opgedragen door Euthydikos.

Kamer 7, 8 & 9

Fragmenten van de westelijke (Cecrops en zijn dochter met Poseidon) en de oostelijke (Selene met haar renkar en de paarden met gebogen hoofden) pediment van het Parthenon staat tentoongesteld in kamer 7. Hier staan ook een metoop met de afbeelding van een centaur die een Lapith vrouw rondom het middel vast neemt en het hoofd van Iris, dat afkomstig is van de oostelijke fries van de tempel.

Fragmenten van de friezen van het Parthenon, het Erechteion en de parapet van de Tempel van Athena Nike staan in kamer 8 opgesteld. Delen van de noordelijke fries van het Parthenon (440 v. Chr.) werden langs de lange muur van de kamer opgesteld: jonge ruiters, renkarren en waterdragers, mannen met een olijftak en jongeren die lammetjes en stieren ten offer leiden.

De Olympische goden (Poseidon, Apollo, Artemis en Aphrodite) die de komst van de stoet afwachten, zijn afkomstig van de oostelijke fries. Fragmenten van de Erechteion fries (409-406 v. Chr.) worden tentoongesteld tegen de deelmuur in het midden van de kamer. In de hoek staan delen van de parapet van de toren van de Temple van Athena Nike (410 v. Chr.) met afbeeldingen van Nike die stieren ten offer leidt en van de jonge Nike die voorover buigt om haar sandaal vast of los te maken.

In een speciale, luchtgecontroleerde kamer, nabij de uitgang staan vijf van de zes originele Kariatiden van het Erechteion tentoongesteld.

Bezoekers in het Akropolis Museum mogen foto’s maken maar zonder het gebruik van een flash of een statief. Uit respect voor de historische waarde, is het niet toegelaten te poseren voor tentoongestelde voorwerpen en zo je foto te laten nemen.

Het voormalige museum bovenop de Akropolis sloot haar deuren in juli 2007 om de kunstwerken klaar te kunnen maken voor de verhuis naar het nieuwe museum. Het nieuwe museum opent op 20 juni 2009. Het zal meer dan 3.000 kunstwerken uit de Griekse oudheid tentoonstellen. Bezoek aan het museum voor deze datum is niet mogelijk.

Akropolis
Acropoli
 Raadpleeg de Griekse woordenlijst voor verklaring van typische woorden
Bekijk foto's van kunstwerken uit het Akropolis Museum