ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Η Αθήνα κατά τη Νεότερη Περίοδο
15ος-17ος αιώνας

Η Αθήνα κατελήφθη από τον Οθωμανικό στρατό το 1456 και το 1458, με την παράδοση της Ακρόπολης, η Οθωμανική κατοχή ήταν γεγονός. Το ίδιο έτος ο Σουλτάνος Μεχμέτ Φατίχ ο 2ος (ο Πορθητής) ήρθε στην Αθήνα, κατά την επιστροφή του από την εκστρατεία στην Πελοπόννησο. Επισκέφθηκε τοποθεσίες της “πόλης των σοφών ανδρών”, όπως αποκαλούσαν οι Οθωμανοί την Αθήνα. Ο σουλτάνος παραχώρησε στην Αθήνα τις περισσότερες από τις επισκοπές που είχαν επίσης δοθεί στην Ορθόδοξο Εκκλησία, εκτός από αυτές που είχαν μετατραπεί σε Τζαμιά, όπως ο Παρθενώνας.

Η Αθήνα ήταν διοικητικό κέντρο (καζα). Τα υψηλότερα αξιώματα των διοικητικών αρχών της πόλης ήταν αυτά του βοεβόδα (κυβερνήτη) και του καδη (δικαστή). Κάτω από την Οθωμανική κατοχή, οι μη Μουσουλμάνοι πολίτες ήταν ελεύθεροι να εξασκήσουν τη θρησκεία τους. Πάντως, υπόκειντο σε υψηλότερη φορολογία σε σχέση με τους Μουσουλμάνους και αποτρέπονταν από το να κατέχουν δημόσια αξιώματα.

Από τον 17ο αιώνα, της Ορθοδόξου κοινότητας της Αθήνας ηγούταν ομάδα γηραιότερων (δημογέροντες), που εκλεγόταν από τα μέλη της κοινότητας και έπαιζε τον ρόλο των μεσολαβητών μεταξύ των χριστιανικών και των οθωμανικών αρχών. Η ειρήνη που ακολούθησε, επέτρεψε στην πόλη να ευημερήσει οικονομικά.

Ο πληθυσμός της Αθήνας αυξήθηκε, φθάνοντας τις 15.000, γεγονός που έκανε την Αθήνα μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια. Η πλειοψηφία ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Η αύξηση του πληθυσμού και η αυξανόμενη ανάγκη για παροχή νερού οδήγησαν τους Οθωμανούς στην κατασκευή υδραγωγείου, στην επισκευή παλαιών κρήνων και στην κατασκευή νέων.

Κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα, σύμφωνα με πλήροφορίες ταξιδιωτών, οι δρόμοι της Αθήνας ήταν στενοί και κατασκευασμένοι από σχιστόλιθο, ενώ τα σπίτια ήταν μικρά και πέτρινα. Η πόλη ήταν χωρισμένη σε οκτώ περιοχές (πλατωματα), που κάλυπταν την περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται η Πλάκα, το Μοναστηράκι και μικρό τμήμα του Θησείου και του Ψυρρή.

Το 1687 οι βενετοί, που μόλις είχαν καταλάβει την Πελοπόννησο, κατέλαβαν και την Αθήνα. Από το οχυρό τους στον λόφο του Φιλοπάππου πολιόρκησαν και βομβάρδισαν την Ακρόπολη, όπου είχαν καταφύγει οι Οθωμανοί, και κατέστρεψαν τμήμα του Παρθενώνα. Οι Οθωμανοί παρέδωσαν την Ακρόπολη και εγκατέλειψαν την Αθήνα.

Τα Βενετικά στρατεύματα εγκατέλειψαν με τη σειρά τους την Αθήνα το 1688. Μεγάλο μέρος του χριστιανικού πληθυσμού έφυγε από την πόλη υπό τον φόβο εκδίκησης από την πλευρά των Οθωμανών, καθώς πολλοί ηγέτες της χριστιανικής κοινότητας είχαν ενθαρρύνει τους Βενετούς να καταλάβουν την πόλη. Πάντως, μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού είχε επιστρέψει στην Αθήνα.