Elke zondag om 11:00 uur stromen toeristen samen voor het parlementsgebouw op het Syntagma Plein (Plateia Syntagmatos) om er van de ceremoniële afwisseling van de wacht voor het graf van de onbekende soldaat te genieten. De wachters, Evzones, dragen enkel dan, of bij speciale gelegenheden, hun traditionele witte kilts, rood-zwarte baretten and rode klompen met pom-poms. Elke andere dag dragen de Evzones hun normale kaki uniform met rok en de wisseling van de wacht gebeurt elk uur op het uur, 24 uur per dag. De wachters zijn grote en goed getrainde soldaten. Ze behoren toe aan de “Prodriki Frouga”, de wacht van de President van de democratie. Het is voor elke Griekse soldaat een grote eer als Evzone gekozen te worden.

Elke soldaat trekt gedurende een uur de wacht op, drie maal per 48 uren. Ze werken in paren om aldus tot een perfecte coördinatie van hun bewegingen te komen. Dit elite korps, dat oorspronkelijk als koninklijke wacht opgericht werd in 1868 , heeft ongeveer 120 leden die van betere levensomstandigheden genieten dan de gewone Griekse soldaat. Ze worden, zowel door internationale toeristen als door plaatselijke bezoekers, veel bekeken en nog veel meer gefotografeerd en deze “lange jongens”, die het graf van de onbekende soldaat en het parlement (vouli) bewaken, zijn op zich een beroemde toeristische trekpleister. Er is echter weinig over hen geweten.

De Evzones

De Evzones of Tsoliades dragen een traditionele en historisch betekenisvol uniform en ze genieten een buitengewone vorm van training en speciale voordelen. Hun geschiedenis strekt zich uit over meer dan een eeuw. De Griekse presidentiële wacht werd officieel opgericht in 1868 als een regiment van het Griekse leger. Vandaag zijn de taken van de Evzones enkel nog ceremonieel. De Evzones, wat “goed geriemd” betekent, een term die terug gaat tot de tijd van Homer, worden ook het Korps genoemd, de Vlagwacht, de Paleiswacht en de Koninklijke wacht. De laatste twee zijn nog sporen uit het Koninklijke regime. Hun trainingskamp ligt vlakbij het parlementsgebouw en je zult hen bij het veranderen van de wacht vaak en ceremonieel heen en weer zien lopen langs de Vas. Sofias Laan en de Irodou Attikou Straat.

De soldaten van deze unit slapen gedurende de week niet in het trainingskamp en er wordt gezegd dat zij meer eten krijgen dan de gemiddelde Griekse soldaat maar er wordt van hen wel verwacht dat ze constant oplettend zijn en geen reactie tonen op wat dan ook. Er zijn namelijk nogal wat toeristen die, terwijl ze naast de bewegingsloze Evzone hun foto laten nemen, met opzet zullen trachten de soldaat aan het lachen te brengen of hem te doen bewegen. Er is echter altijd een presidentiële wachter in normaal uniform in de omgeving om te voorkomen dat dit uit de hand loopt.

Tijdens een betoging voor het Parlement in 2001 werd er een Molotov cocktail gegooid naar één van de wachthuisjes. De houten constructie stond meteen in vuur en vlam.De Evzone die ernaast stond knipperde niet eens met zijn ogen, laat staan dat hij zich verplaatste, tot de wacht in standaard uniform hem de opdracht gaf zich te verplaatsen. De Evzone deed dit met, aan een zijde, een verschroeid en deels nog rokend uniform.

Hedendaagse taken

Ondanks het feit dat, tot de Tweede Wereldoorlog, de presidentiële wacht als het sterkste en moedigste onderdeel van het Griekse leger beschouwd werd, zijn zij nu niet meer betrokken in actieve gevechten. Hun uniform is een reproductie van de klederdracht die door de guerrilla strijders gedurende de Ottomaanse bezetting van Griekenland (1453-1821) trots gedragen werd. Tegenwoordig worden jonge mannen die hun legerdienst doen zorgvuldig uitgekozen voor de presidentiële wacht volgens specifieke voorwaarden als lengte (ze moeten 1,87 meter groot of groter zijn), karakter, moreel, gezondheid, algemeen voorkomen en uithoudingsvermogen.

De soldaten die voor het korps gekozen worden doen eerst hun vijf en een halve maand militaire basistraining en ze krijgen dan een maand specifieke training als presidentiële wacht die ze de volgende vijf maanden uitvoeren. De beruchte specifieke en zware training omvat onder andere de mogelijkheid te ontwikkelen gedurende een uur stil te staan evenals hun karakteristieke gesynchroniseerde gang tijdens het wisselen van de wacht.

“Natuurlijk is er veel training nodig om een Evzone te worden.”, zegt Kolonel Efstatios Siamitros van de presidentiële wacht. “Heb je ooit geprobeerd volledig stil te staan gedurende vijf minuten? Als je het probeert, krijg je een idee wat het betekent dit gedurende een volledig uur te moeten doen.”. Hun ceremoniële gang wordt vertraagd uitgevoerd om de bloedsomloop te beschermen na een uur stilgestaan te hebben.

De presidentiele wacht heeft de volgende taken:

• het dag en nacht bewaken van het graf van de onbekende soldaat, de presidentiële
  villa en de poorten van het trainingskamp van de presidentiële wacht.
• het elke zondag hijsen en strijken van de vlag bovenop de Akropolis (respectievelijk
  om 9 en om 18 uur).
• de president van de republiek vergezellen op officiële buitenlandse reizen.
• het welkom heten en eer betonen aan vreemde functionarissen op officieel bezoek.
• de jaarlijkse parade op Fifth Avenue in New York ter gelegenheid van de viering van
  de onafhankelijkheid van Griekenland.

Een betekenisvol uniform

Het uniform is een traditionele voorstelling van historische Griekse bergguerrilla’s, de Klephts (dieven) en de Armatoles (bandieten), die weerstand boden aan de Turkse bezetting en hard vochten in de onafhankelijkheidsoorlog. De rok/kilt heet een ‘fustanella’ in het Grieks. Er zitten 400 vouwen in, eentje voor elk jaar van de Turkse bezetting. De Evzones hebben professionele stoomstrijkijzers in hun barakken en ze moeten ze zelf strijken. De uniforms worden gemaakt door speciale ambachtslui in werkhuizen in de barakken en het duurt 80 dagen om er eentje te maken. Officieren dragen een ouder en meer uitgebreide vorm van het uniform en sinds de Tweede Wereldoorlog dragen de Evzones uit Kreta blauwe broeken en baretten met witte laarzen.

De uniforms (er zijn er verschillende) worden met de hand gemaakt in de kleermakersafdeling in het trainingskamp van de presidentiële wacht. Gedurende lange tijd werken daar een tiental mensen, bedreven in handborduurwerk en het gebruik van de naaimachine, zeer geduldig aan het maken van de uniformen. Het duurt een maand op zich om de vest van een Evzone te naaien. De wereldbekende ‘tsarouchi’-schoenen worden eveneens in het kamp gemaakt door schoenmakers die hierin geschoold zijn. Elke tsarouchi, een lederen klomp met zwarte pompons, weegt 1,5 kilo en heeft zestig nagels geslagen in de zool van de klomp om te vermijden dat de Evzone zou uitschuiven.

De belangrijkste onderdelen van een Evzone uniform zijn:

• het hoofddeksel gemaakt van rode baal met een zijden kwast
• het hemd, wit met zeer brede mouwen
• de borstrok (vest), zeer kunstig met de hand geborduurd.
  Verschillende ontwerpen met groot traditioneel en folkloristisch
  belang worden op de borstrok met witte of vergulde draad
  geborduurd.
• de rok (foustanella) is gemaakt van 30 meter witte stof met 400
  vouwen die de 400 jaar Turkse overheersing voorstellen
• de broeken tot boven de knie, de lange rode kousen van de
  officieren en de witte wollen kousen van de Evzones
• de patronenriem
• de kousenband, zwart voor de Evzones en blauw voor de
  officieren

Afgezien van het bovenstaande dat bijna gelijk is voor zowel officieren als Evzones, zijn er ook:

• de beenkappen, de rode laarzen en de 1821 sabel van de officieren
• de binnenste kousenband die de kousen op hun plaats houdt
• het franje (blauw en wit gekleurde vlechten, de kleuren van de Griekse Vlag)
• de “tsarouchia”, de traditionele Evzone schoenen

De variaties in het uniform omvatten (van links naar rechts) het Kretaans uniform, een aanpassing van de traditionele Kretaanse klederdracht die alle Griekse eilanden ver- tegenwoordigt, het Macedonische blauwe wollen winteruniform, het katoenen zomer- uniform dat de officiële versie voor speciale gelegenheden is en het traditionele uniform van Pontos.

Gedurende gans hun militaire dienst, werkt elke Evzone met één partner samen. Zij delen zowel de training als de taken. Wederzijdse hulp wordt dan ook gewaardeerd bij het aantrekken van het uniform, een taak die veel tijd in beslag neemt. Het aantrekken van het officiële uniform bijvoorbeeld, kan tot een half uur duren. Hulp is ook mooi meegenomen als de zwarte kwast of fessi van de rode baret moet gladgestreken worden, de kraag rechtop gezet of de tweedelige fustanella, de traditionele 400-vouwen kilt, op de juiste wijze vast te maken. Doorheen de warmste zomers en de koudste winters, een Evzone draagt steeds de witte wollen kousen en een lederen riem met kogelhouder om het middel van de “goed geriemde” soldaat te benadrukken.

Het beeldhouwwerk aan het Graf van de Onbekende Soldaat, toont een Griekse soldaat. De opschriften her en der op de muur verspreid, zijn fragmenten van Pericles’ grafrede van 430 VC, een grafrede die hij ter ere van de gevallen Atheners gaf na het eerste jaar van de Peloponnesische Oorlog alsook de namen van plaatsen waar de Grieken in verschillende oorlogen vochten. Het monument werd door architect Emmanuel Lazaridis ontworpen. In April 1926 begon men aan de bouw van het monument dat in maart 1932 was afgewerkt. Het werd op de Nationale Feestdag van hetzelfde jaar ingehuldigd.

Openingsuren en toegang
Syntagma Plein – voor het parlementsgebouw
Foto's van de Evzones en het Syntagma Plein
Syntagma