GESCHIEDENIS
VAN ATHENE
De Peloponnesische Oorlog
 Het
succesvolle bouw- en verdedigingsprogramma van Pericles, maakte
de heerser populair. Als gevolg daarvan werd hij ononderbroken
verkozen tot generaal (strategos) tussen 444-443 en 429 VC met
uitzondering van het jaar 430 VC.
De
Peloponnesische Oorlog, 431-404 VC, was de beslissende strijd
tussen Athene en Sparta in het oude Griekenland. De oorlog betekende
het verval van Athene. De rivaliteit tussen het maritieme domein
van Athene en het landdomein van Sparta, bestond al lang. Onder
Pericles was Athene een bastion van Griekse democratie geworden
met een buitenlands beleid van regelmatige tussenkomst om lokale
democraten te helpen. De Spartanen verkozen echter oligarchie
(waarbij slechts enkelen regeren) zoals deze van henzelf.
De
oorlog begon na scherpe twisten tussen Athene en Korintië
omwille van Corcyra (nu Kerkira) en Potidaea. De eerste belangrijke
actie was deze van de invasie van Attika door het Spartaanse leger
in 431 VC. Pericles bracht de landbouwbevolking binnen de stadmuren
en de Atheense vloot begon een reeks aanvallen waarbij overwinningen
werden behaald bij Naupactus (nu Navpaktos). Een plaag, mogelijk
de pest, roeide intussen een kwart van de Atheense bevolking uit
en Pericles stierf. Zijn opvolger, Cleon, won een grote slag in
Sphacteria (nu Sfaktiria) en hij weigerde het Spartaanse aanbod
voor vrede.
 Op
een sublieme manier verraste de Spartaanse leider, Brasidas, Athene
met een campagne in noordoost Griekenland waarbij Atheense steden
als Olynthus en Amphipolis werden ingenomen. Er werd verder gevochten
over deze twee, zelfs na een wapenstilstand (423 VC) en de strijd
eindigde na een beslissende Spartaanse overwinning in Amphipolis
waarbij Brasidas en Cleon beiden gedood werden. Nicias, de nieuwe
Atheense leider, zorgde voor vrede in 421 VC maar zijn rivaal,
Alcibiades, overtuigde de Atheners ervan het machtige Syracuse
binnen te vallen. In de grootste militaire operatie ooit door
een Griekse stad ondernomen, hadden zowel Alcibiades als Nicias
het commando maar, nog voor de aanval op Syracuse was begonnen,
werd Alcibiades naar Athene teruggeroepen om terecht te staan
op aanklacht van godslastering. Hij vluchtte naar Sparta en, op
zijn aanraden, zette de Spartanen een permanente basis op in Decelea
in Attika en stuurde Gylippus, een militaire expert, naar Syracuse.
De incompetente Nicias verloor zijn kans om Syracuse te verrassen
en na twee jaar, in 413 VC, werd zijn militaire macht uitgeroeid.
Kort
daarop financierde Perzië een Spartaanse vloot. Alcibiades
zeilde ermee over de Egeïsche Zee en er ontstond een algemene
opstand in de Atheense deelgebieden. In Athene slaagde de raad
van vierhonderd in
een coup die van korte duur was en Alcibiades, die de Spartanen
verlaten had, ontving een Atheens commando. Hij vernietigde de
Spartaanse vloot bij Cyzicus. De nieuwe Spartaanse admiraal, Lysander,
bouwde een vloot met Perzische hulp en won een zeeslag bij Notiumand.
Alcibiades werd daarop uit Athene verdreven. De Atheners wonnen
in 404 VC nog een slag bij Arginusae, nabij Lesbos, en weigerden
opnieuw een aanbod op vrede.
Het
daaropvolgende jaar vernietigde Lysander de Atheense zeemacht
bij Aegospotamos en hij belegerde Athene dat zich in 406 BC overgaf.
Lysander installeerde een oligarchische regering, de Dertig Tirannen,
in Athene dat zijn vroegere belangrijkheid nooit herwon. Gedurende
de ongeveer dertig daaropvolgende jaren, was Sparta de voornaamste
macht in Griekenland.
 De
oorlog ging vanaf het begin al niet goed voor Athene. De Lange
Muur, gebouwd om de stad en zijn haven Piraeus te beschermen,
redde de stad zelf zolang de Atheense vloot overheerste maar zijn
bondgenoten vielen weg en het rijk dat Pericles trachtte op te
bouwen, begon al af te brokkelen voor zijn dood in 429 VC. De
oorlog ging verder onder het leiderschap van Cleon en vervolgde
zelfs na het instorten van de, door Alcibiades opgedrongen, expeditie
tegen Sicilië. De Peloponnesische Oorlog eindigde uiteindelijk
in 404 VC met een vernederd Athene, zijn bevolking tot de helft
herleid en zijn vloot verminderd tot een dozijn schepen.
Op
bevel van Sparta, werd Athene verplicht de Lange Muur af te breken
en een oligarchische regering te aanvaarden. De stad herstelde
zich echter snel. In 403 VC  werden
de Dertig Tirannen omver geworpen bij Thrasybulus en in 376 VC
had Athene opnieuw een vloot, had de Lange Muur heropgebouwd,
had de Deliaanse Liga heringesteld en had een zeeslag tegen Sparta
gewonnen. Sparta verloor ook aan macht als gevolg van zijn nederlaag
bij Thebes in Leuctra (371 VC) en, hoewel Athene de hegemonie
over Griekenland niet opnieuw verkreeg, genoot het toch van een
korte periode van grote welvaart en comfort.
|
|
)
)
)
