GESCHIEDENIS VAN ATHENE

De Griekse militaire junta
(Regime van de kolonels)
Regentschap en Republiek

Toen de Koning, op 13 december 1967, Athene verliet om zijn tegencoup voor te bereiden, ging Eerste Minister Killias met hem mee. Vanaf dat moment was er wettelijk geen regering en geen staatshoofd meer in Athene. Dit interesseerde de militaire junta nauwelijks. De Revolutionaire Raad van Pattakos, Papadopoulos en Makarezos verscheen kort op het toneel om een resolutie vrij te geven die in de Regeringskrant gepubliceerd werd. Hierin werd een ander lid van het militaire gezag, Majoor-generaal Georgios Zoitakis, tot Regent benoemd.

Zoitais benoemde daarop Papadopoulos tot Eerste Minister. Dit werd de enige regering in Griekenland na de mislukte tegencouppoging van de Koning omdat hij geen alternatieve regering in ballingschap wilde installeren. Het ambt van de Regent werd later bevestigd door de grondwet van 1968 hoewel de Koning in ballingschap het regentschap nooit officieel erkende noch bevestigde.

Wettelijk controversieel, zelfs onder de junta’s eigen grondwet, stemde het kabinet op 21 maart 1972 voor het ontslag van Zoitakis en verving hem door Papadopoulos die aldus de functies van Regent en Eerste Minister combineerde. Aangenomen werd dat Zoitakis een probleem was omdat hij zich teveel inliet met het leger.

De afbeelding van de Koning bleef behouden op munten, in openbare gebouwen enz. maar toch braken de militairen de monarchie langzaam af. De belastingsimmuniteit van de Koninklijke familie werd afgeschaft, het ingewikkelde netwerk van, door de Koninklijke familie gesponsorde goede doelen, kwam onder directe controle van de staat, het wapenschild verdween van munten, de lucht- en zeemacht waren niet langer “Koninklijk” en het werd de kranten meestal verboden foto’s van of interviews met de Koning te publiceren.

Tijdens deze periode begon de weerstand tegen het bewind van de kolonels zich beter te organiseren bij in ballingschap levende Grieken in Europa en de Verenigde Staten. Bovenop de verwachte tegenstand van links werden de kolonels ook aangevallen door kiezers die in het verleden traditioneel rechtse regimes steunden: pro-monarchisten die Constantijn steunden, zakenlui die bezorgd waren over een internationaal isolement en de middenstand die de economie na 1971 zag teruglopen.

Tegen 1973 waren de dictators zeer onpopulair geworden. In mei planden de voornamelijk koningsgezinde zeemacht een staatgreep maar zagen er op het laatste moment van af. Koning Constantijn II van Griekenland was hier niet bij betrokken. Op 1 juni 1973 nam Papadopoulos weerwraak door Griekenland tot een republiek uit te roepen; Hij benoemde zichzelf ook meteen tot President van Griekenland, een beslissing die door een volkraadpleging op 29 juli bevestigd werd met een “bijna unanieme” stemming dankzij de wijdverspreide fraude. De politieke partijen aanvaardden het resultaat niet.