Το νέο Μουσείο της Ακρόπολης

Το σχέδιο του Νεοϋορκέζου Μπερνάρ Τσούμι (Bernard Tschumi), γεννημένου στις 25 Ιανουαρίου 1944 στη Λωζάννη της Ελβετίας, που αποτελεί συνεργασία με τον Αθηναίο αρχιτέκτονα Μιχαήλ Φωτιάδη, επιλέχθηκε ως το νικητήριο σχέδιο του δεύτερου διαγωνισμού για το σχέδιο του νέου Μουσείου της Ακρόπολης. Το νέο αυτό μουσείο της Ακρόπολης είναι υπό κατασκευή, στη νότια κλιτυ της Ακρόπολης, στην αρχαία οδό (Διονυσίου Αρεοπαγίτου) που οδηγούσε στον ιερό βράχο κατά την κλασσική εποχή. Μόλις 250 μέτρα από τον Παρθενώνα, το μουσείο θα είναι το σημαντικότερο κτίριο που ανεγέρθηκε ποτέ τόσο κοντά στον αρχαίο ναό.

Αν και η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο δεν είναι εγγυημένη, το σχέδιο του μουσείου περιλαμβάνει έναν, ορθωγώνιου σχήματος, γυάλινο χώρο έκθεσης που θα παρουσιάζει τα μάρμαρα ακολουθώντας την ακριβή γεωμετρία και τις αρμονικές διαστάσεις του (21 x 58 μέτρα), στηριγμένου σε κίονες, Παρθενώνα. Οι επισκέπτες του μουσείου θα μπορούν να δουν τον Παρθενώνα από τα γυάλινα τοιχώματα του εκθεσιακού χώρου.

Το ισόγειο πάτωμα του μουσείου περιλαμβάνει τον προθάλαμο (lobby) με θέα τις ανασκαφές στην περιοχή του Μακρυγιάννη, αλλά και χώρους προσωρινών εκθέσεων, μικροεμπορίου και όλες τις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις. Μία μεγάλη ράμπα θα οδηγεί στον δεύτερο όροφο. Διάφανα μέρη του πατώματος της ράμπας θα επιτρέπουν στους επισκέπτες να δούν τα εκτιθέμενα ευρήματα από κάτω, που ανακαλύφθηκαν κατά την προετοιμασία της έκτασης.

Κατά μήκος των πλευρών της ράμπας θα υπάρχουν τεχνήματα που ανακτήθηκαν από το Ιερό των Νυμφών, το Ιερό του Ασκληπιού και από άλλα μέρη στις πλαγιές της Ακρόπολης. Το μέσον της ράμπας θα βρίσκεται μία μεγάλη τραπεζοειδής μπάρα που θα φιλοξενεί όλες τις εκθέσεις, από την Αρχαϊκή εποχή εως τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Θα υπ΄ραχει επίσης ένα αμφιθέατρο πολυμέσων, καθώς και εστιατόριο και μπαρ με θέα την Ακρόπολη.

Στην κορυφή του μουσείου θα βρίσκεται ο ορθωγώνιος εκθεσιακός χώρος “Παρθενών”, γύρω από μία υπαίθρια αυλή. Το γυάλινο τείχος, με θέα κατευθείαν στην Ακρόπολη, είναι σχεδιασμένο για να προστατεύει από την υπερβολική ζέστη και να επιτρέπει σε ιδανικό ποσό φωτός να εισέρχεται, για ιδανικές συνθήκες παρατήρησης των γλυπτών. Ο χώρος αυτός, που έχει σταρφεί κατά 23 μοίρες σε σχέση με τους κάτω ορόφους, συμπίπτει με την ακριβή διεύθυνση του παρθενώνα, όπως φαίνεται από εκείνο το σημείο.

Το σχέδιο περιλαμβάνει σχεδόν 2.200 τετραγωνικά μέτρα αρχαιολογικών ανασκαφών του 3ου, 4ου και 7ου αιώνα μέσα στο κτιριακό συγκρότημα του μουσείου, ως μια επεκτεταμένη έκθεση. Η πλέον σύγχρονη τεχνολογία θα συνδυαστεί με τα αρχαία υλικά. Τα δύο βασικότερα υλικά θα είναι το γυαλί και το μάρμαρο, ενώ θα χρησιμοποιηθούν και έτοιμα κομμάτια σκυροδέματος.

Καθυστερήσεις

Η ολοκλήρωση του νέου Μουσείου της Ακρόπολης αναμενόταν πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, αλλά δικονομικά προβλήματα και δικαστικές αντιδικίες έχουν καθυστερήσει την κατασκευή. Πολλά αρχαιολογικά ευρήματα έχουν έρθει στο φως, χάρη στη σκαπάνη για τα θεμέλια του μουσείου, γεγονός που δεν εκπλήσσει, αν αναλογιστούμε πόσο κοντά στην Ακρόπολη θα βρίσκεται το κτίριο.

Σημαντικό ενδιαφέρον για τους αρχαιολόγους παρουσιάζει η ανακάλυψη ενός αρχαίου οικιστικού συμπλέγματος του εβδόμου αιώνα μ.Χ.. Άλλα ευρήματα χρονολογούνται στους προϊστορικούς χρόνους. Κάποιοι ειδικοί λένε ότι αυτό δίνει μια καλύτερη ιδέα όσον αφορά την εξέλιξη της Αθήνας και του τρόπου ζωής των ανθρώπων που αντιτιθόταν στον πολυτελή τρόπο ζωής. Κάποιοι που αντιτάσσονταν στην κατασκευή του μουσείου έφτασαν μέχρι το ανώτατο ελληνικό δικαστήριο, το οποίο διέταξε την παύση των εργασιών, αλλά στη συνέχεια αναθεώρησε την απόφασή του προς όφελος του μουσείου.

Οι υποστηρικτές του μουσείου περιγράφουν όλους τους ισχυρισμούς της αντίθετης πλευράς ως αβάσιμους. “Το μεγαλύτερο μέρος όσων δεν έχουν αποκαλυφθεί θα μείνει ανέπαφο, ως μέρος του ισογείου πατώματος του μουσείου”, λέει ο David Hill από τη Βρετανική Επιτροπή για την Αποκατάσταση των Μαρμάρων του Παρθενώνα, ο οποίος είναι τακτικός επισκέπτης της τοποθεσίας. “Ό,τι κειτόταν στο έδαφος ή αποκαλύφθηκε από τις ανασκαφές έχει σημειωθεί, διατηρηθεί και θα βρίσκεται στο νεό Μουσείο της Ακρόπολης. Καμμία από τις αρχαιότητες δε θα καταστραφεί ή χαθεί”. Οι ιθύνοντες του μουσείου λένε ότι έχουν δαπανηθεί περισσότερα από 13 εκατομμύρια Ευρώ τα τελευταία πέντε χρόνια σε ανασκαφές για να διασφαλιστεί ότι τίποτα δε θα χαθεί.

Photo gallery

Κάντε κλικ στα εικονίδια για μεγέθυνση

Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα

Το 1806 και κατά τα έτη που ακολούθησαν, ο Thomas Bruce, έβδομος τιτλούχος του Elgin και Βρετανός πρέσβης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Κωνσταντινούπολη, έκλεψε έργα αρχαίας τέχνης, μεταξύ των οποίων βρίσκονταν τμήματα της ζωοφόρου του Παρθενώνα, και τα μετέφερε στην Αγγλία. Το 1816, τα μάρμαρα του Παρθενώνα, γνωστά στην Αγγλία ως Ελγίνεια Μάρμαρα, πωλήθηκαν στη Βρετανική κυβέρνηση μεταφέρθηκαν από την αποθήκη της οικίας του Λόρδου Έλγιν στο Βρετανικό Μουσείο. Διαβάστε περισσότερα...

Σε πολλές δηλώσεις του το Βρετανικό Μουσείο έχει ξεκαθαρίσει ότι δε θα επιτρέψει ποτέ τη μόνιμη μετακίνηση των μαρμάρων από τη συλλογή του στο Λονδίνο στην Αθήνα και έτσι η Ελληνική κυβέρνηση προτείνει μία νέα λύση: ότι θα έπρεπε να μπορεί να “δανείζεται” τα μάρμαρα. Το Βρετανικό Μουσείο παραμένει ιδιαίτερα επιφυλακτικό. “Κάθε αίτηση για δάνειο εξετάζεται προσεκτικά με βάση τα οφέλη της”, είπε ο εκπρόσωπος τύπου. “Πάντως, για λόγους συντήρησης και δημόσιας πολιτικής πολλά δάνεια δε μπορούν να ικανοποιηθούν”.

Παρά την προσφορά της Ελληνικής Κυβέρνησης να αποστείλει άλλα αντικείμενα αρχαίας τέχνης στη Βρετανία προς ανταλλαγή των μαρμάρων, η δεύτερη παραμένει ανυπωχώρητη. Η τελευταία δημόσια δήλωση του Neil McGregor (διευθυντής του Βρετανικού μουσείου) ήταν ξεκάθαρη: “Μόνο εδώ είναι δυνατόν να γίνει κατανοητή η παγκόσμια σημασία των μαρμάρων του παρθενώνα”. Η Hannah Boulton, εκπρόσωπος τύπου του Βρετανικού Μουσείου, επιβεβαίωσε πως η κατασκευή του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης δε θα αλλάξει την άποψη του διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου.

Ο “λεκές” της βρετανικής σημαίας

Για αιώνες οι Βρετανοί είχαν υψηλές αξίες και ηθική. Αυτές φαίνονται όχι μόνο από την παρούσα Μεγάλη Βρετανία, αλλά αποδεικνύονται επίσης από τη μεγάλη της ιστορία και τις παραδόσεις της. Πάντως, υπάρχει ένας λεκές που σπιλώνει τη βρετανική σημαία (Union Jack).

Χωρίς καμμία πρόθεση να δημιουργηθεί αντιπαράθεση, τα αυτοονομαζόμενα Ελγίνεια μάρμαρα, στην πραγματικότητα τα μάρμαρα του Παρθενώνα, θα έπρεπε να επιστραφούν στην Αθήνα. Αποτελούν μέρος του Παρθενώνα και ανήκουν σε αυτόν, μαζί με το υπόλοιπο μέρος. Επιπλέον, είναι μέρος της πλούσιας ιστορίας της Ελλάδας που ανηκει στους Έλληνες, όχι στους Βρετανούς. Ποιά θα ήταν η θέση της Βρετανικής κυβέρνησης, αν τα μισά από τα βασιλικά κοσμήματα , που φυλάσσονται στον Πύργο του Λονδίνου, κλέβονταν από την Ελλάδα και τοποθετούνταν σε ένα μουσείο στην Αθήνα και η Ελληνική κυβέρνηση αρνούταν να τα επιστρέψει?

Μετά από πιό έπειτα 200 χρόνια, είναι καιρός οι Βρετανοί να πράξουν το σωστό. Είναι καιρός να δώσουν στους Έλληνες ό,τι είναι δικαιωματικά και ιστορικά δικό τους. Ήρθε η ώρα τα μάρμαρα του Παρθενώνα να επιστραφούν στην Αθήνα, Κάθε μέρα που περνά, ο λεκές στη βρετανική σημαία μεγαλώνει, αφού είναι παγκόσμια η υποστήριξη στο αίτημα της Ελλάδας.

Δεν είναι τιμητικό, ούτε σεβαστό το να επιμένει κάποιος σε λανθασμένη στάση.

Παρουσίαση

Ο Καθηγητής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, Διευθυντής των Ανασκαφών στο Δίον από το 1970 και τωρινός πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής για την κατασκευή του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, Κος Δημήτριος Παντερμαλής, ο οποίος έχει περάσει τα τελευταία επτά χρόνια ασχολούμενος με την κατασκευή του μουσείου δήλωσε: “Δε με ενδιαφέρει ποιός είναι ο ιδιοκτήτης των μαρμάρων, εφόσον επιστρέψουν στον ναό από τον οποίο προήλθαν”.

LΓια πολύ καιρό λεγόταν πως στην αίθουσα των μαρμάρων του Παρθενώνα θα αφήνονταν κενοί χώροι για τα τμήματα της ζωοφόρου που βρίσκονται στη Βρετανία, με την ελπίδα τα κενά να καλυφθούν όταν η Βρετανία επιστρέψει τα μάρμαρα.

Αντί για κενό χώρο, ο Καθηγητής Κος Παντερμαλής σκοπεύει να συμπεριλάβει τα τμήματα που λείπουν χρησιμοποιώντας πιστά γύψινα αντίγραφα καλυμμένα με γκρί προπέτασμα, ώστε να μη δημιουργηθεί σύγχυση μεταξύ των πραγματικών τμημάτων και αυτών που είναι αντίγραφα. Το προπέτασμα θα κάνει τα ελλείποντα τμήματα να μοιάζουν με “φαντάσματα”, όπως το έθεσε ο Κος Παντερμαλής. Η μέθοδος αυτή δίνει επίσης την ιδέα ότι τα τμήματα που λείπουν κρατούνται φυλακισμένα στο Βρετανικό Μουσείο.

Στην, όχι και τόσο πιθανή, περίπτωση που το Βρετανικό Μουσείο επιστρέψει τα Ελγίνεια μάρμαρα, η συνεχής παράταξη των κομματιών, που θα αναπαρίσταται, θα συνεχίσει να έχει κάποια κενά. Τμήματα της ζωοφόρου χάθηκαν κατά τη διάρκεια αλλαγών, όπως η μετατροπή του ναού σε εκκλησία περί το 450 μ.Χ. και ο κανονιοβολισμός του ναού το 1687, κατά τη διάρκεια Βενετικής επιδρομής, όταν ο Παρθενώνας χρησιμοποιούταν από τους Τούρκους για στρατιωτικούς σκοπούς. Κατά τη νέα παρουσίαση, τα εν λόγω κενά θα χρησιμοποιούνται ως σημεία εισόδου στον χώρο.

Τα μάρμαρα που βρίσκονται στην Ελλάδα, τα οποία είχαν υποστεί τη φθορά του χρόνου, έχουν όλα καθαριστεί με ακτίνες λέιζερ, δήλωσε ο Κος Παντερμαλής.

The old museum on top of the Acropolis closed its doors in July 2007 to prepare the works of art to be moved to the new museum. The brand new Acropolis Museum opens its doors to the public on 20 June 2009.. It will house more than 3.000 ancient Greek works of art. There is no possibility of visiting the museum before this date.

Οδός Διονυσίου Αρεοπαγίτου
Ακρόπολη
Δείτε φωτογραφίες των εκθεμάτων του Μουσείου της Ακρόπολης