Het nieuwe Akropolismuseum

Het ontwerp van de New Yorker Bernard Tsumi, geboren op 25 januari 1944 in het Zwitserse Lauzanne, in samenwerking met de Atheens architect Michael Photiadis, werd verkozen als het winnende project in de tweede wedstrijd voor het ontwerp van het nieuwe Akropolismuseum. Dit nieuwe museum wordt gebouwd aan de zuidkant van de Akropolis, aan de oude weg (Dionysiou Areopagitou straat) die in de klassieke tijden naar de ‘heilige rots’ leidde. Op slechts 250 meter van het Parthenon zal het museum het meest betekenisvolle gebouw zijn dat ooit zo dicht bij de antieke tempel gebouwd werd. .

Hoewel de teruggave van de Parthenon friezen door het Britse Museum niet zeker is, omvat het ontwerp een rechthoekige glazen galerij, die de Parthenon friezen tentoon zal stellen, met de precieze meetkundige en harmonieuze afmetingen (21 x 58 meter) als die van het Parthenon, die de Parthenon friezen tentoon zal stellen. Bezoekers aan het museum zullen het Parthenon vanuit de glazen galerij kunnen zien.

In de inkomhal op het gelijkvloers kun je de Makrygianni opgravingen bekijken. Er zijn ook tijdelijke tentoonstellingsruimten, verkoopsruimten en alle ondersteunende diensten. Een brede helling leidt naar de eerste verdieping. Transparante delen in de vloer van de helling maken het de bezoekers mogelijk de opgegraven archeologische resten eronder te kunnen zien die gevonden werden gedurende de voorbereiding van de bouwwerf.

Langs deze helling zullen vrijstaande kunststukken staan uit het heiligdom van de Nimfen, het heiligdom van Asklepos en uit andere delen van de hellingen van de Akropolis. Het midden is een dubbele hoge trapezoïde plaat met alle galerijen van de archaïsche periode tot het Romeinse keizerrijk. Er komt een multimedia auditorium en een bar en restaurant met zicht op de Akropolis op de tussenverdieping.

Helemaal bovenaan komt de rechthoekige Parthenongalerij rond een openlucht terras. De glazen ruimte, met rechtstreeks zicht op de hoger gelegen Akropolis, werd ontworpen tegen overtollige warmte en om ideale lichtomstandigheden te creëren voor het bekijken van beeldhouwwerken. Deze galerij, die 23 graden gedraaid staat ten opzichte van de lagere verdiepingen, staat in precies dezelfde richting als het Parthenon dat vanuit de galerij zichtbaar is.

Het ontwerp omvat ook bijna 2200m² archeologische opgravingen uit de 3e, 4de en zevende eeuw alsook een uitgebreidde tentoonstelling van de opgravingen op de bouwwerf.". De meest moderne technologie en antieke materialen zullen samengevoegd worden. De twee meest gebruikte materialen zijn glas en marmer terwijl ook voorgegoten beton gebruikt zal worden.

Vertraagd

Het afwerken van het nieuwe Akropolismuseum was voorzien voor de Athene 2004 Olympische Spelen maar juridische problemen en rechtszaken hebben de bouw vertraagd. Heel veel archeologische resten werden, gedurende de graafwerken voor de fundamenten van het museum opgegraven. Gezien de nabijheid van het Akropolis, is dit niet verbazingwekkend.

Vooral belangrijk voor de archeologen is de ontdekking van een antiek huizencomplex uit de 7e eeuw AD. Andere vondsten gaan terug tot de voorhistorie. Sommige specialisten zeggen dat dit een zeer belangrijk inzicht geeft in de evolutie van Athene en de levensstijl van gewone mensen in tegenstelling tot de elite. Opposanten gingen met hun zaak naar het hoogste hof van beroep in Griekenland dat de bouwwerken stillegde maar later een uitspraak deed in het voordeel van het museum.

Aanhangers van het museum omschrijven alle aantijgingen als nonsens. “Het overgrote deel van wat opgegraven werd, zal als deel van het gelijkvloers van het museum blijven.”, zegt David Hill van het British Comité voor de teruggave van de Parthenon friezen die een regelmatige bezoeker is van de site. “Wat los op de grond gevonden werd of werd opgegraven zal worden gecatalogeerd, bewaard en zal in het nieuwe Akropolismuseum te zien zijn. Geen van de antiquiteiten wordt vernietigd of weggegooid.” Functionarissen zeggen dat, gedurende de voorbije vijf jaar, meer dan 13 miljoen Euro werd uitgegeven aan de opgravingen om er zeker van te zijn dat alles bewaard wordt.

Fotogalerij

Klik op de foto’s voor een grotere afbeelding ervan

De Parthenon fries

In 1806 en de daaropvolgende jaren, roofde Thomas Bruce, de zevende Graaf van Elgin en Brits Ambassadeur in het Osmaanse Rijk in Constantinopel, kunstwerken uit de Griekse oudheid en hij bracht ze over naar Engeland. Onder de kunstwerken waren delen van de Parthenon friezen. In 1816 werden deze Parthenon friezen, in Engeland gekend als de Elgin friezen, verkocht aan de Britse regering en werden ze onmiddellijk overgebracht van een vochtige schuur op ‘Burlington House’, Lord Elgin’s woning, naar het Britse Museum. Lees meer…

In meerdere verklaringen heeft het British Museum duidelijk gemaakt dat het nooit zal toestaan dat de friezen uit hun verzameling in London definitief verhuizen naar Athene dus stelt de Griekse regering voor dat het mogelijk moet zijn om de friezen terug te ‘lenen’. Het British Museum blijft echter uitermate voorzichtig. “Elk verzoek tot uitlening wordt zeer nauwkeurig op zijn waarde onderzocht. “, zei een woordvoerder. “Nochtans, kan aan veel uitleenverzoeken niet voldaan worden om conversatieredenen en omwille van het gevoerde beleid.”.

Ondanks een bijkomend aanbod om tal van andere Griekse antiquiteiten naar Groot-Brittannië te sturen in ruil voor de friezen, blijft hun officiële standpunt hardnekkig hetzelfde. In zijn laatste openbare verklaring benadrukt Neil MacGregor, directeur van het Britse Museum: “Alleen hier wordt de wereldwijde betekenis van de Parthenon friezen helemaal duidelijk.”. Hannah Boulton, een woordvoerster voor het Britse Museum, bevestigde dat het bouwen van het nieuwe Akropolismuseum de directeur niet op andere gedachten zal brengen.

Smet op de Union Jack

Gedurende jaren hebben de Elgin friezen een controverse gevoed die weinig mensen, van welke nationaliteit dan ook, die ervan op de hoogte zijn, onberoerd kan laten. Lord Elgin, een Britse diplomaat van Schotland, wordt door velen ervan beschuldigd dat hij antieke marmeren beeldhouwwerken van onschatbare waarde uit het Parthenon op de Akropolis in Athene gestolen heeft. Anderen zijn er net zo vast van overtuigd dat het verwijderen van de kunstwerken uit Athene en ze naar London te verschepen (ze zijn tentoongesteld in het befaamde Britse Museum), ze gered heeft van een bijna zekere ondergang. Beide partijen hebben geldige argumenten.

Gedurende eeuwen hebben de Britten hoge waarden en moraal gehad. Deze zijn niet alleen duidelijk in het huidige Groot-Brittannië maar ook bewezen door de eigen grootse geschiedenis en waardevolle tradities. Er zit echter een vlek op de Union Jack (de Britse vlag).

Zonder in controverse te willen gaan zouden de ‘Elgin’ friezen, eigenlijk de Parthenon friezen, aan Athene teruggeven moeten worden. Ze zijn een deel van het Parthenon en ze horen samen. Bovendien zijn ze een deel van de rijke Griekse geschiedenis die aan de Grieken toebehoort, niet aan de Britten. Welk zou de positie van de Britse regering zijn mochten de helft van de kroonjuwelen, die bewaard worden in de Tower of London, gestolen zouden worden en tentoongesteld in een museum in Athene en de Griekse regering zou weigeren deze terug te geven?

Na meer dan 200 jaar is de tijd gekomen te doen wat juist is. Het wordt tijd de Grieken te geven wat hen rechtmatig en historisch toekomt. Het is tijd de Parthenon friezen terug aan Athene te geven. Met elke dag die voorbij gaat, wordt de vlek op de Union Jack groter, net als de steun voor het teruggeven van de Parthenon friezen.

Er kan geen eer gehaald worden, geen respect verkregen, door koppig te zijn om de verkeerde redenen.

Tentoonstelling

Professor Dimitris Pandermalis, archeologieprofessor aan de Universiteit van Thessaloniki; Directeur van de opgravingen in Dion sinds 1970 en nu Voorzitter van de Organisatie voor de Bouw van het nieuwe Akropolismuseum, die zich al zeven jaar inspant voor de bouw van het nieuwe museum, zegt: “Het maakt me niet uit wie de eigenaar van de kunstwerken is zolang ze maar terugkomen naar de tempel waar ze vandaan komen.”.

Lange tijd werd gezegd dat er lege openingen gelaten zouden worden in de voorstelling van de Parthenon fries in de hoop dat Groot-Brittannië deze uiteindelijk zou opvullen door die delen van de fries terug te sturen die zich nu nog in het Britse Museum bevinden.

In plaats van een lege ruimte, is Professor Pandermalis van plan elk van de delen van de Parthenon fries die zich nog in het Britse Museum bevinden tentoon te stellen als een plaaster kopie achter een grijs scherm zodat er geen verwarring kan zijn tussen de originelen en de kopieën. Het scherm zal de ontbrekende delen er doen uitzien als “spoken”, zoals Pandermalis het verwoordde. Het geeft ook het gevoel dat de ontbrekende delen van de Parthenon fries gevangen gehouden worden in en door het Britse Museum.

In het onwaarschijnlijke geval dat het Britse Museum de ‘Elgin’ friezen terug geeft, zal de ononderbroken processie die de fries moest weergeven toch nog gaten vertonen. Delen ervan gingen verloren in verschillende omwentelingen zoals de omvorming van de tempel tot een kerk in ongeveer 450 AD en de directie inslag van een kanonkogel tijdens de Venetiaanse belegering in 1687 toen het Parthenon door de Turken gebruikt werd voor militaire doeleinden. In de nieuwe voorstelling zullen de openingen gebruikt worden als toegangen tot de tentoonstellingsruimte.

“De delen van de fries die in Grieks bezit zijn en die door de tijd zeer verweerd waren, werden met lasers schoongemaakt.”, zei Pandermailis nog.

Het oude museum bovenop de Akropolis sloot haar deuren in juli 2007 om de kunstwerken klaar te kunnen maken voor de verhuis naar het nieuwe museum. Het nieuwe museum opent op 20 juni 2009. Het zal meer dan 3.000 kunstwerken uit de Griekse oudheid tentoonstellen. Bezoek aan het museum voor deze datum is niet mogelijk.

Dionysiou Areopagitou Straat
Acropoli
Bekijk foto's van kunstwerken uit het Akropolis Museum